Oenotherae Oleum virginum – olej wiesiołkowy z bezpośredniego tłoczenia

Olej wiesiołkowy z bezpośredniego tłoczenia – Oleum Oenotherae virginum jest uzyskiwany z Oenothera paradoxa Hudziok (wiesiołka dziwnego), Oenothera biennis Linne (wiesiołka dwuletniego), a także innych gatunków wiesiołka (rodzina Oenotheraceae).
Tłoczenie oleju powinno odbywać się na zimno, w temperaturze nie przekraczającej 30 stopni C. Olej wiesiołkowy tłoczony na zimno to ciecz jasnożółta, o słabym swoistym zapachu. Przechowywany w temperaturze 4 stopnie C powinien zachować klarowność.
Gęstość w temp. 20 stopni C 0,919-0,939 g/ml. Liczba jodowa nie mniejsza niż 158. Liczba kwasowa nie większa niż 4. Liczba nadtlenkowa nie większa niż 5. Liczba zmydlenia 185-205. Substancji nie zmydlających się nie więcej niż 1%.
Zgodnie z Farmakopeą Polską VI olej wiesiołkowy powinien zawierać nie mniej niż 9% (85 mg/g oleju) kwasu gamma-linolenowego (C18H30O2, m.cz. 278,44) i 73,5% (690 mg/g oleju) kwasu linolowego (C18H32O2, m.cz. 280,4). Oficjalne zastosowanie: uzupełnianie niedoborów niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dawki doustne jednorazowe, zwykle stosowane 0,5-1,5 g; dawki dobowe 0,5-1,5 g.

W praktyce olej wiesiołkowy (niem. Nachtkerzensamenöl; ang. Evening primrose oil) zawiera ok. 70-71% kwasu linolowego, 7-10% kwasu gamma-linolenowego (GLA), ok. 9% kwasu palmitynowego i ok. 9% kwasu olejowego. Zawartość kwasu gamma-linolenowego – GLA zależy od gatunku wiesiołka z jakiego pochodzi olej: Oenothera acerviphilla nova – 15,68%, Oenothera paradoxa 14,41%, Oenothera rubricaulis 13,75%, Oenothera biennis 7-9%. Dla przykładu podam, że olej z ogórecznika (Borago officinalis) może zawierać nawet 25% GLA.

Nasiona wiesiołka zawierają ok. 14% oleju oraz fitosterole (kampesterol, beta-sitosterol).

Olej wiesiołkowy zażywany doustnie w dawce przynajmniej 1,5-3 g dziennie zmniejsza agregację trombocytów i powstawanie zakrzepów; obniża ciśnienie tętnicze krwi, hamuje rozwój miażdżycy, zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału. Jest szczególnie pomocny w terapii wspomagające zapalenia żył, żylaków, choroby wieńcowej, nadciśnienia, arteriosklerozy, przewlekłych chorób skórnych, szczególnie atopowego zapalenia skóry i wyprysków, łuszczycy, trądzików, łysienia androgennego, dermatozy okołoustnej, suchego zapalenia skóry, neurodermatozy. Olej wiesiołkowy pobudza procesy odnowy tkanek. Zmniejsza objawy napięcia przedmiesiączkowego. W większych dawkach wpływa estrogennie i przeciwzapalnie. Wspomaga regenerację wątroby, serca i nerek. Korzystnie (stabilizująco) wpływa na śródbłonki naczyń krwionośnych. Wzmaga odbudowę włosów i paznokci. Łagodzi objawy i skutki (następstwa) zespołu jelita drażliwego. Olej wiesiołkowy nadaje się do pielęgnowania skóry suchej, z trądzikiem sterydowym i zawodowym, podatnej na stany zapalne. Wpływa proregenerująco na tkankę chrzęstną i łączną właściwą, przez co jest polecany w chorobach reumatycznych, po złamaniach i uszkodzeniach więzadeł. Polecany w okresie menopauzy oraz przy nieregularnych miesiączkach, wreszcie przy stwardnieniu rozsianym i gruźlicy.

Olej wiesiołkowy jest dodawany do kosmetyków przeznaczonych dla cery suchej, zniszczonej i podrażnionej. Sprawdza się również w pielęgnowaniu cery łojotokowej, bowiem zmniejsza wydzielanie łoju, redukuje ilość zaskórników, hamuje rogowacenie mieszków włosowych i gruczołów łojowych, normalizuje skład ilościowy i jakościowy łoju. Olej wiesiołkowy pomaga w utrzymaniu elastyczności komórek skóry i usprawnia procesy krążenia płynu troficznego w naskórku i we włosach. Stabilizuje połączenia międzykomórkowe w skórze.

Olej wiesiołkowy działa ochronnie dla komórek wątroby.

Efekty działania oleju wiesiołkowego są widoczne po dłuższym jego zażywaniu w dawkach co najmniej 1,5 g dziennie.

Nasiona wiesiołka po roztarciu w moździerzu można zażywać doustnie 1-2 razy dziennie po 1 pełnej łyżeczce, jako źródło witaminy F. Napar z takich nasion jest dobrą odżywką dla skóry (nawilżanie, usuwanie stanów zapalnych, pobudzanie regeneracji).

W warunkach domowych można przygotować krem z olejem wiesiołkowym. 25% takiego oleju należy wymieszać z euceryną, lanoliną lub z maścią z witaminą A. Do leczenia ran i oparzeń można wymieszać maść tranową z 20-30% oleju wiesiołkowego. Olej wiesiołkowy wymieszany z płynnym tranem 1:1 jest pomocny w leczeniu wyprysków, trudno gojących się ran, oparzeń; wyraźnie pobudza procesy regeneracyjne skóry i błon śluzowych (smarowanie, okłady). Ta mikstura zażywana doustnie (po 1 łyżce 1 raz dziennie) dostarcza organizmowi łatwo przyswajalną witaminę A, D i F.

Olej wiesiołkowy w połączeniu z balsamem Szostakowskiego, tranem i olejem rokitnikowym (wszystkie w równych proporcjach) sprzyja gojeniu owrzodzeń przewodu pokarmowego i łagodzi dolegliwości zespołu jelita drażliwego (dawka 1-2 łyżki dziennie mieszanki). Dodatkowo reguluje wypróżnienia i korzystnie wpływa na oczyszczenie wątroby.

Tego typu mieszaniny tłuszczów roślinnych często łagodzą objawy autoimmunologicznych chorób skóry (łuszczyca, toczeń, pokrzywka, pęcherzyca). W połączeniu z balsamem Szostakowskiego i zastosowaniu zewnętrznym goją odleżyny, odparzenia, oparzenia, owrzodzenia żylakowate, eczema, dermatozy, rany.