Skrzyp – Equisetum

Skrzyp jest starą farmakopealna rośliną leczniczą. Oficjalnie używane są pędy Equisetum arvense L., czyli skrzypu polnego. Dawniej w Polsce skrzyp nazywany był koszczką i jedlinką, rzadziej strzępką. Należy do rodziny Equisetaceae, czyli skrzypowatych. Wytwarza dwa rodzaje pędów: pędy płonne (barwy zielonej; późną wiosną) i pędy zarodnikowe (brunatne lub żółtobrunatne, wiosną w marcu i kwietniu).

Pod koniec XIX i na początku XX wieku skrzyp polny opisywano (Dr Czarnowski 1899-1904): „ściąga, czyści żołądek i kiszki, pędzi mocz”. Jeśli chodzi o składniki, wymieniano: …”gorzknik wyciągowy, rozmaite sole (potaż, wapń, mangan), dużo kwasu krzemowego”…

Przepięknie przedstawiano zastosowanie skrzypu, np. Dr Czarnowski:

” Naparzanie od cierpień pęcherza, wyrzutów, ran, wrzodów, nawet rakowych, liszai żrących, polipa w nosie, cuchu z nosa. Przeciwko krwawieniu z nosa, przeciągać nosem odwar skrzypowy. Wewnątrz: herbata, na przeczyszczenie żołądka, dla złagodzenia boleści w kamieniu i piasku oraz dla ulgi w trudnym moczu; od wodnej puchliny, od krwawych wymiotów i krwioplucia (z dodatkiem mięty).”

Zielem skrzypu zwiniętym w garści myto garnki. Krzemionka ma dobre właściwości ścierne.

Pędy brunatne, zarodnikonośne skrzypu spożywano po usmażeniu, ugotowaniu, np. w jajecznicy, na oleju, z grzybami. Konserwowano je w occie lub soli.

Wodne wyciągi ze skrzypu niewątpliwie zwiększają diurezę, czyli dobową ilość wydalanego moczu. Krzemionka i flawonoidy działają przeciwzapalnie i wzmacniająco na naczynia krwionośne. Saponiny skrzypowe i kwasy organiczne pomagają w odtruwaniu organizmu. Krzemionka pobudza regenerację tkanek (tkanki łącznej, kostnej, chrzęstnej, nabłonków) i poprawia wygląd skóry, włosów oraz paznokci. Utrudnia również odkładanie lipidów w ścianach naczyń krwionośnych. Zapobiega powstawaniu kamicy moczowej. Skrzyp dostarcza organizmowi wapń, magnez i potas. Zwiększa krzepliwość krwi.

Podczas zażywania preparatów skrzypu konieczne jest uzupełnianie witaminy B1, bowiem skrzyp zawiera antywitaminę B1 (antyaneurynę).

Zastosowanie: stany zapalne i infekcje układu moczowego, kamica moczowa, zatrucia, zaburzenia przemiany materii, kuracje odtruwające, choroby reumatyczne, trudno gojące się rany, choroby skóry (łuszczyca, trądzik, choroby włosów i paznokci), stany zapalne układu oddechowego, gruźlica. Miażdżyca. Cukrzyca. Nadmierne krwawienia miesiączkowe, krwotoki z nosa, dziąseł. Stany zapalne naczyniówki, siatkówki, spojówek. Hemoroidy. Choroba wrzodowa. Owrzodzenia jelit.

Sposób użycia: polecam odwar, czyli 1 łyżkę rozdrobnionego skrzypu zalać 1 szklanką wody, gotować minimum 5 minut, odstawić na 20-30 minut. Pić 1-2 szklanki dziennie odwaru. Ponadto zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych, ranach, krwawieniach z dziąseł; do płukania włosów przy osłabieniu, łamliwości, braku połysku, po zabiegach fryzjerskich niszczących strukturę włosów; do okładów i przemywania twarzy, szyi, dekoltu, piersi przy obniżonej elastyczności skóry, wypryskach; do kładów na trudno gojące się rany, oparzenia. Doskonały jest też macerat ze świeżego ziela skrzypu, zwłaszcza w leczeniu chorób skórnych i ran oraz do pielęgnacji skóry i włosów (świeże ziele skrzypu zmielić, zalać ciepłą wodą przegotowaną, odstawić na 6-8 godzin, przecedzić). Więcej informacji o skrzypie: na głównej domenie luskiewnik.pl