Rzepicha ziemnowodna – Rorippa amphibia (L.) Besser jako cholagogum et diureticum.

Rzepicha ziemnowodna – Rorippa amphibia (Linne) Besser = Nasturtium amphibium (L.) R. Brown (szwajc./niem. Wasser-Sumpfkresse, Wasserkresse; fr Cresson amphibie; ital. Crescione di Chiana)jest rośliną wieloletnią, należąca do rodziny krzyżowych – Cruciferae = Brassicaceae. Rośnie w rowach melioracyjnych, przy stawach, jeziorach, w zakolach rzek, przy leniwie płynących ciekach wodnych, na mokradłach. Jest rozpowszechniona na niżu, ale nie należy do roślin pospolitych. Dorasta do 100 cm wys. Łodyga wzniesiona, wnosząca się lub leżąca, zakorzeniająca się. Liście w zależności od położenia mają różne kształty. Liście dolne są pierzastodzielne, lirowate i mogą być zalane wodą. Liście wyżej położone są podługowate lub lancetowate, brzegiem piłkowano ząbkowane. Kwiaty żółte. Owoc – łuszczynki, 2 razy dłuższe niż szerokie. Kwitnie od maja do sierpnia. Roślina w smaku przypomina rzodkiewkę, rzeżuchę lub liść kapusty włoskiej.

Rzepicha ziemnowodna; Swarzędz, czerwiec 2010.

Surowcem jest ziele zbierane przed i w czasie kwitnienia lub same liście – Herba, Folium Nasturtii amphibii. Surowiec można spożytkować na świeżo lub po wysuszeniu. Roślina zasobna w glukozynolaty, głównie glukonasturcyinę, ponadto witaminy (A, C, B) i sole mineralne (siarka, wapń, żelazo).

Świeże liście rzepichy można podawać w sałatkach odżywczych, żółciopędnych i czyszczących krew (odtruwających) oraz pobudzających przemianę materii. Sałatki wzbogacone w liście rzepichy nabierają rukolowy (Rokietta) smak. Rzepichę można łączyć z rzodkiewką, kapustą, rzeżuchą, serami, sałatą, pomidorami, cebulą i szczypiorkiem, z jajkami i oregano. Wykazuje synergizm z liściem lebiodki (Oregano, Origanum), liściem bożego drzewka, liściem tymianku, liściem macierzanki, z karczochami, kurkumą, liściem estragonu, liściem mięty, owocem kolendry, liściem pysznogłówki i czarną rzepą. Takie połączenia surowców wzmagają wytwarzanie i wydzielanie żółci oraz soków trawiennych, pobudzają krążenie krwi i limfy, hamują rozwój bakterii i grzybów w przewodzie pokarmowym, wzmagają diurezę i pobudzają pasaż treści pokarmowej, zapobiegając niestrawności oraz zaparciom. Świeże sałatki z udziałem wymienionych składników ziołowych obniżają też poziom cholesterolu, cukru i lipidów w osoczu krwi oraz przeciwdziałają powstawaniu kamicy żółciowej, szczególnie gdy zostaną wzbogacone jeszcze w dobrą oliwę z oliwek lub olej z czarnuszki, olej ostropestowy, olej sezamowy, olej ogórecznikowy lub olej wiesiołkowy. Tak wzmacniające sałatki powinny być spożywane przez pacjentów osłabionych, cierpiących na niedokrwistość, nadciśnienie, miażdżycę, chorobę wieńcową, kamicę żółciową, refluks i nowotwory.

Rzepicha ziemnowodna posiada podobne właściwości odżywcze i lecznicze jak rzeżucha – Cardamine, rzodkiewnik – Arabidopsis, gorczycznik – Barbarea, czy też rukiew wodna – Nasturtium officinale R. Brown.

Napar ze świeżego lub suchego ziela działa moczopędnie, wykrztuśnie, odtruwająco, przeciwkamiczo, przeciwmiażdżycowo, antyseptycznie i żółciopędnie. 1 łyżkę surowca zalać 1 szklanką wrzącej filiżanki. Pić 2-3 razy dziennie po filiżance.

Maceraty ze świeżego ziela (zmielonego tuż przed zalaniem) sporządzone na wodzie można zamrażać w formie kostek lodowych (macerat przelać do woreczków lodowych i zamrozić na zimę). Potem wypijać rozpuszczone 2 kostki 2 razy dziennie w okresie jesienno-zimowym. Zamrożony macerat ze świeżego ziela 3 łyżki zmielonego ziela rzepichy zalać 1 szklanka chłodnej przegotowanej wody, pozostawić pod przykryciem na 8 godzin, przecedzić).