Tran – Oleum Jecoris Aselli

Tran – Oleum Morrhuae seu Oleum Jecoris Aselli. Jest on źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy n-3. Obecnie tran jest otrzymywany głównie z wątroby dorsza (Gadus morrhua Linne). Naturalny tran jest barwy żółtej, o silnym smaku i zapachu rybim.

Zawiera estry glicerolowe nienasyconych kwasów tłuszczowych, np. kwasu eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego, ponadto kwasy tłuszczowe nasycone i ich estry (mirystycynowy, palmitynowy), witaminę A – akseroftol (minimum 800 jednostek międzynarodowych w 1 g), witaminę E – tokoferol, witaminę D – kalcyferol (min. 80 jednostek w 1 g), jod, selen, brom, estry i ketony o właściwościach antybiotycznych. Wartość energetyczna 15 ml tranu – 130 cal. Tran pozbawiany składników aromatycznych nie posiada tych samych właściwości leczniczych, co tran naturalny, a jego rola ogranicza się wówczas do dostarczania witaminy A oraz D.

Wchłanainei tranu odbywa się w obecności żółci. Zaburzenia w wydzielaniu żółci uniemożliwiają przyswajanie tranu. Dlatego osoby cierpiące na niedobór żółci, kamicę żółciową, dyskinezy dróg  żółciowych, powinny przez zażyciem tranu zażyć środek żółciotwórczy i zółciopędny, np. sylimarynę, cynarynę, raphacholin, terpichol, napar z glistnika, napar z kocanek, wyciąg z kurkumy (np. Solaren), napar z dziurawca, napar z szanty, bodynę (np. tabletki boldaloinowe).

Działanie tranu: odżywcze, wzmacniające ogólnie (fizycznie i psychicznie), pobudzające procesy regeneracji wszystkich tkanek (w tym również chrzęstnej i nabłonkowej), przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. U zdrowych ludzi tran pobudza wydzielanie żółci. Hamuje uwalnianie hormonu tyreotropowego, zwiększa wchłanianie wapnia z jelit do krwi, zwiększa mineralizację kości. Pobudza syntezę immunoglobulin, reguluje gospodarkę hormonalną i lipidową ustroju. Przyśpiesza wzrost fibroblastów (tkanka łączna).

Dawkowanie doustne: 1-2 łyżki 1-2 razy dziennie. Dzieci – 1 łyżka 1-2 razy dziennie.

Zewnętrznie w stanie nierozcieńczonym lub w formie maści tranowej Unguentum Olei Jecoris Aselli 40% – do smarowania ropni, odleżyn, odmrożeń, oparzeń, odparzeń, ran, owrzodzeń, rozpadlin skórnych, przy stanach zapalnych. Zewnętrznie także do okładów w opatrunkach zmienianych co 8 godzin. Bardzo korzystnie wpływa na włosy i stan skóry oraz paznokci.

Parafina upośledza wchłanianie tranu.

Polecam zażywać tran naturalny w płynie, zażywać łyżkami. Wszelkie modyfikacje tranu, np. usuwanie zapachu i smaku, aromaty, podgrzewanie, powodują utratę cennych właściwości leczniczych tranu.

Surowy tran, naturalny, niefiltrowany może mieć kolor brunatny.

Tran przechowywać w lodówce.

W XIX wieku tran łączono z fosforem i podawano przy krzywicy:

Rp.
Phosphori 0,01
Ol. jecoris aselli 90,0
D.S. Rano i wieczorem 1 łyżeczkę przy osłabieniu kości i krzywicy.

Tran mieszano z naftaliną i podawano jako lewatywę doodbytniczą (klizmy) w celu zwalczenia owsików:

Rp.
Naphtalin 1-5 g
Ol. Jecoris Aselli 40-90 g
D.S. Zewnętrznie, do lewatyw, przy owsikach.