Hieracium – jastrzębiec w leczeniu chorób

Rodzaj jastrzębiec – Hieracium (Asteraceae = Compositae)obejmuje szereg cennych gatunków leczniczych, stosowanych głównie w medycynie ludowej, choć jastrzębiec kosmaczek Hieracium pilosella L. trafił za granicą do oficjalnych współczesnych, a zarazem nowoczesnych leków roślinnych i suplementów.

Do gatunków leczniczych należą również Hieracium umbellatum L. (jastrzębiec baldaszkowy), Hieracium murorum L. (jastrzębiec leśny), Hieracium aurantiacum L., Hieracium lactucella Wallr.

Hieracium aurantiacum Linne (Orangerotes Habichtskraut), Alpy, Szwajcaria, lipiec 2008 r.

Hieracium pilosella L. – jastrzębiec kosmaczek; las w Swarzędzu, maj 2008 r.

Rodzaj jastrzębiec – Hieracium obfituje w flawonoidy, laktony seskwiterpenowe, gumy, kwas chlorogenowy, kwas kawowy, kumaryny (umbeliferon), witaminę C, B i prowitaminę A, fitosterole i prebiotyczne polisacharydy oraz śluzy. Laktony seskwiterpenowe Hieracium wykazują właściwości przeciwnowotworowe i immunostymulujace. Jako depurativum i metabolicum przetwory z jastrzębca korzystnie wpływają na stan skóry. Przyśpieszają eliminację szkodliwych i zbędnych metabolitów i ksenobiotyków, przyśpieszaja regenerację tkanek, usuwają stan zapalny, mają wpływ przeciwcukrzycowy i lipotropowy. Wspomagają czynności wątroby.

Z jastrzębców pozyskiwane jest ziele jastrzębca – Herba Hieracii, zbierane w czasie kwitnienia i suszone w temperaturze do 50 stopni Celsjusza. Ze świeżego rozdrobnionego ziela można sporządzić cenny intrakt na alkoholu 40-60%. W tym celu 100 g świeżego posiekanego ziela należy zalać 300 ml gorącego alkoholu, zamknąć i odstawić na kilka tygodni, minimum 2 tygodnie. Po okresie wytrawiania intrakt przecedzić i pić przy zaburzeniach trawiennych oraz niedomodze wątroby po 10 ml w 100 ml wody, przez 1-2 miesiące. Intrakt z jastrzębca działa żółciotwórczo, żółciopędnie, trawiennie, rozkurczowo i regulująco na przemianę materii. Zawiera składniki ochronne na miąższ wątroby oraz odtruwające i moczopędne. Doskonale działa także napar z ziela świeżego lub suchego: 1-2 łyżki rozdrobnionego ziela zalać 1-2 szklankami wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na 30 minut, przecedzić. Pić przynajmniej 1 szklankę naparu dziennie, najlepiej w dwóch porcjach, na czczo jako środek detoksykujący, pobudzający trawienie, żółciopędny, rozkurczowy, moczopędny i przeciwwrzodowy. Wodne i wodno-alkoholowe wyciągi zawierają składniki przyśpieszajace gojenie wrzodów żołądka. Mają również właściwości przeciwgrypowe i przeciwdroboustrojowe.