Świetlik – Euphrasia raz jeszcze

Już opisywałem świetlik, ale myślę, że warto go przypomnieć.

Świetlik (niem. Augentrostkraut, ang. Eyebright) – Euphrasia jest objęty przez Deutscher Arzneimittel Codex z 2003 r. Nie ma tego surowca w Farmakopei Polskiej VI. Oficjalnie ziele jest pozyskiwane z gatunku Euphrasia stricta D. Wolff ex F.J. Lehm. i Euphrasia rostkoviana Hayne. (rodzina Scrophulariaceae, trędownikowate, w niektórych systemach zarazowate – Orobanchaceae). W praktyce ziele może pochodzić także z innych gatunków świetlika:

– Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr.
– Euphrasia tataraica Spreng.
– Euphrasia pectinata Ten.
– Euphrasia picta Wimm.
– Euphrasia kerneri Wettstein
– Euphrasia montana Jord.
– Euphrasia cisalpina Pugsley
– Euphrasia pulchella A. Kern.
– Euphrasia christii Gremli
– Euphrasia alpina Lam.
– Euphrasia hirtella Reut.
– Euphrasia versicolor A. Kern.
– Euphrasia drosocalyx Freyn
– Euphrasia brevipila Burnat et Gremli
– Euphrasia minima Schleich
– Euphrasia salisburgensis Hoppe

Ziele świetlika jest dostępne w krajowych i zagranicznych sklepach zielarskich, aptekach i drogeriach. Zawiera glikozydy irydoidowe (aukubina, katalpol, iksorozyd = ixorosid, eufrozyd = euphrosid, musanozyd = mussaenosid, eurostozyd = eurostosid), flawonoidy (pochodne kwercetyny, apigeniny, glikozydy apigeniny), lignany (dehydro-dwu-koniferylo-alkohol-4-beta-D-glukozyd), fenyloetanoidy (leukosceptozyd A, dawniej eukowozyd), fenolokwasy (kwas kawowy, ferulowy, gentyzynowy), olejek eteryczny 0,017%, cholina, fitosterole.

Wodny wyciąg z ziela świetlika działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i ściągająco na błony śluzowe i skórę. Ma zastosowanie w leczeniu zapalenia spojówek, gałki ocznej i powiek. Pomaga w zwalczaniu objawów zmęczenia oczu (łzawienie, świąd, pieczenie, uczucie piasku w oczach, obrzęk). Napar świetlikowy działa również leczniczo na narządy płciowe i skórę. Stosowany w leczeniu infekcji, trudno gojących się ran, mokrych wyprysków. Podany doustnie działa rozkurczowo, przeciwbólowo, moczopędnie i żółciopędnie, uspokajająco, przeciwalergicznie. Ma właściwości hepatoprotekcyjne (ochraniające miąższ wątroby). Leczy stany zapalne jamy ustnej i gardła. Świetlik dobrze sobie radzi z nieżytami żołądka i jelit. Posiada właściwości przeciwreumatyczne.

Napar (1 łyżka ziela na szklankę wrzątku) pić 2-3 razy dziennie po 100-150 ml ml. Na chore i zmęczone oczy czynić okłady z wywaru (tak jak napar, ale zagotowany)