Kwiat rumianku – Anthodium Chamomillae

Kwiat rumianku – Flos Matricariae = Chamomillae (ang. chamomile; niem. gemeine Kamillen; Echte Kamille) zbierany z rumianku szlachetnego – Matricaria chamomilla L. jest bardzo popularnym środkiem ziołowym o działaniu uspokajającym, przeciwzapalnym, przeciwalergicznym (przeciwhistaminowym) i rozkurczowym. Składnikami czynnymi rumianku są: olejek eteryczny (0,24-1,9%), flawonoidy (m.in. apigenina, rutyna, apiina, apigetryna, luteolina) i kumaryny (7-hydroksykumaryna, herniaryna). Olejek zawiera bisabolol (do 50%) i chamazulen (do 15%). Jest w niemal wszystkich farmakopeach narodowych i urzędowych lekospisach. Stosowany doustnie i zewnętrznie, do płukanek, okładów, irygacji, lewatyw. W Polsce jest dostępny suchy kwiat i nalewka, ponadto kremy i maści rumiankowe. W drogeriach szwajcarskich dostępne są: nalewka i wyciąg gęsty z rumianku, ponadto maść rumiankowa oraz rozmaite krople złożone z wyciągiem rumiankowym.  Rumianek posiada słabe właściwości przeciwbólowe, nie tylko na przewód pokarmowy, ale i również na układ moczowy oraz macicę. Mocny napar rumiankowy i macerat mocny ze świeżego ziela znosi bóle miesiączkowe. Napar z rumianku leczy zaburzenia trawienne, stany zapalne przewodu pokarmowego, łagodzi objawy nerwicy żołądka i jelit. Zapobiega chorobie lokomocyjnej. Podany dzieciom ułatwia zasypianie. Prawdziwy (błękitny) olejek eteryczny rumiankowy jest dostępny za granicą (widziałem w Bułgarii, Szwajcarii, Włoszech i Belgii), ale ma niezmiernie wysoką cenę. Zastosowany na skórę (po rozcieńczeniu podłożem maściowym lub olejem roślinnym 1-5%) działa antyseptycznie (hamuje rozwój Candida albicans i Staphylococcus aureus), przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie. Doskonale łagodzi objawy wyprysków, trądziku i łuszczycy. Wymieszany ze spirytusem i wcierany we włosy hamuje odczyny autoimmunologiczne w obrębie cebulek, powstrzymując wypadanie włosów. Olejek rumiankowy podany doustnie (4-5 kropli 1-3 razy dziennie) działa uspokajająco i przeciwlękowo. Nalewkę z rumianku 1:1 można zażywać doustnie w dawce 2-3 ml 2-3 razy dziennie. Do użytku zewnętrznego nalewkę i wyciąg gęsty należy rozcieńczyć wodą mineralną lub przegotowaną.

W Polsce i za granicą można kupić olejek rumiankowy bezbarwny, pozbawiony najcenniejszych składników. Posiada on właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne, ale znacznie słabsze niż olejek rumiankowy błękitny. Należy uważać, aby nie mylić olejku eterycznego rumiankowego z olejkiem rumiankowym zapachowym (ma wartość jedynie zapachową, składa się z mieszaniny frakcji innych olejków, które przypominają zapach rumianku) oraz kompozycją zapachową rumiankową (często syntetyczne składniki o podobnym zapachu do rumianku).

Napar sporządzony 1 łyżki surowca na 1 szklankę wrzącej wody przyjmować doustnie w ciągu dnia w trzech porcjach. Przy nieżycie przewodu pokarmowego zalecany jest napar, (a nie nalewka), w małych dawkach, ale często, np. 50-100 ml co 2 godziny.