Szarłat szorstki – Amaranthus retroflexus Linne

Szarłat szorstki (ang. Redroot Amaranth; niem. Zurückgekrümmter Amarant) – Amaranthus retroflexus L. jest uważany za chwast, roślinę ruderalną, rosnącą na gruzowiskach, przy kompostach, śmietniskach, na budowach, ugorach, miedzach, w zaniedbanych zasiewach zbóż i w zaniedbanych uprawach okopowych. W przeciwieństwie do gatunku A. cruentus L. (szarłat barwy buraczkowej; ang. Purple Amaranth, Red Amaranth; niem. Blutroter Bastard-Amarant), szarłat szorstki ma barwę zieloną.

Szarłat szorstki, Swarzędz, sierpień 2008 r.

Szarłaty należą do rodziny szarłatowatych – Amaranthaceae.

Surowcem jest ziele szarłatu – Herba Amaranthi retroflexi, zbierane w czasie kwitnienia lub owocowania, gdy kłosy szczytowe są jeszcze zielone. Surowiec zawiera saponiny trójterpenowe, betainę, związki krzemu, aminokwasy, białka (peptydy), fitosterole i azotan potasu. Napar z ziela (1 łyżka na szklankę wrzątku) działa moczopędnie, uspokajająco, rozkurczowo na mięśnie gładkie, czyszcząco na krew i żółciopędnie. Peptydy szarłatu mają silne właściwości antybakteryjne. Reguluje wypróżnienia. 1 szklankę naparu wypić w ciągu dnia małymi porcjami przy skąpomoczu, nadciśnieniu, zatruciach, chorobach skórnych, osłabieniu, zastojach żółci i spowolnionej przemianie materii.

Red Amaranth, czyli szarłat wyniosły jest uprawiany dla nasion, bogatych w fitosterole i białka. Olej z nasion szarłatu – Amaranthus cruentus seed Oil = Amaranth Oil zawiera od 5 do 8% skwalenu, cenionego w kosmetyce. Mąka z nasion szarłatu dodawana jest do chleba dla podniesienia wartości odżywczej i prozdrowotnej, w profilaktyce alergii, miażdżycy, zawału serca, atopowego zapalenia skóry, przy braku tolerancji na gluten.

Olej z szarłatu wyniosłego doskonale natłuszcza i odżywia skórę. Skwalen obecny w oleju szarłatowym zapobiega wysychaniu skóry, tworzy warstwę ochronną przed czynnikami środowiskowymi. Skwalen naturalnie występuje w łoju. Przedłuża elastyczność i wilgotność skóry, dlatego jest wykorzystywany w kosmetologii, ale trudny do pozyskania z natury. Dodatkowe kwasy nienasycone i fitosterole w oleju szarłatowym pobudzają regenerację naskórka i łagodzą stany zapalne. Olej szarłatowy nadaje się również do pielęgnowania włosów suchych i zniszczonych.

Napar z ziela szarłatu szorstkiego lub wyniosłego, jak i sam olej szarłatowy godny jest polecenia do pielęgnacji skóry trądzikowej suchej, łuszczycowej i z wypryskami. Łagodzi objawy atopowego zapalenia skóry. Saponiny obecne w naparze dobrze oczyszczają skórę.

Amaranthus retroflexus L. – szarłat szorstki, Swarzędz, sierpień 2008 r.