Wczoraj wieczorem dostałem e-mail od czytelniczki, w którym spotkałem masę błędów typu “skura”, a w dodatku potraktowano mnie w nim jak panią doktor. W całym liście zwracano się do mnie jak do pani. Zastanawiam się, czy gdzieś przedstawiłem sie jako pani Henia, albo pani luskiewnikowa, czy też autorka listu dysponowała listem-gotowcem, który wysyłała z zapytaniem głównie do specjalistów płci żeńskiej.
Dzisiaj wspomnę o substancji chemicznej, która w dawnych lekospisach figurowała pod nazwą Acetonum. Jest to aceton, czyli C3H6O, dimetyloketon, 2-propanon. Wszyscy znamy aceton, jako rozpuszczalnik i zmywacz, raczej intuicyjnie traktujemy go jako truciznę. Tymczasem w XIX i do lat 20 XX wieku był to lek! Obecnie nie jest stosowany, bowiem znamy dokładne losy tej substancji w ustroju i jej właściwości toksyczne. Dawniej jednak nie zwracano tak wielkiej uwagi na biochemiczne przemiany podawanego leku i jego ewentualne oddziaływania trujące. Oczywiście jeśli lek wywoływał wyraźne i zauważalne szkody, wycofywano go lub podawano z dużą ostrożnością. W pozostałych przypadkach cieszono się efektami jakie dawał.
Aceton podawano doustnie jako lek uspokajający, przy kaszlu i pocie, po 5-15 kropel w suchotach płuc i newrozach (1 kropla na 9 kropel tranu). Zewnętrznie do inhalacji (1:100) z waty i w formie linimentu (mazidła).
Aceton wchodził w skład leków recepturowych, np.
Rp. Inf. R. Valerianae (napar z kłączy kozłka) 100,0
Acetoni 15,0
Sir. cort. aurant. 20,0
M.D.S. Co 3 godziny 1 łyżka stołowa przy newralgii i reumatyzmie.
Obecnie oczywiście wiemy, że acetonu nie wolno podawać doustnie, ani stosować na duże powierzchnie skóry, bowiem łatwo przenika do krwi i wywołuje objawy ogólne. Wdychany wywołuje narkozę, w trakcie której następuje podrażnienie układu oddechowego i wymioty, co kończy się zgonem. W mniejsych stężeniach rozszerza drogi oddechowe, wzmaga wydzielanie śluzu, ale równocześnie powoduje jego upłynnienie i osuszenie nabłonka. Wcierany w skórę wywołuje początkowo schłodzenie i znieczulenie, potem podrażnienie skóry. Cześciej stosowany wysusza skórę i wywołuje wyprysk oraz pękanie skóry.
Podany doustnie drażni błonę śluzową przewodu pokarmowego, następnie wywołuje jej martwicę i odwarstwienie z tragicznymi tego następstwami włącznie.
Działa narkotycznie na układ nerwowy, dlatego hamuje kaszel i zmniejsza odczuwanie bólu. Po podaniu doustnym w nadmiernych dawkach wywołuje typowe objawy ketozy. Przy zatruciu pojawiają sie zawroty głowy, euforia, halucynacje, potem senność, nudności, wymioty. Szybkim objawem jest białkomocz. Dalszym skutkiem działania acetonu jest uszkodzenie wątroby, nerek i serca (stłuszczenie, marskość). Przenika do narządów rozrodczych, powodując ich zwłóknienie i deformację.
Najnowsze komentarze