Mierznica czarna – Ballota nigra L. w praktycznej fitoterapii.

Mierznica czarna – Ballota nigra Linne z rodziny jasnotowatych – Lamiaceae jest rośliną wieloletnią, rozpowszechnioną w naszym kraju.

W polskiej medycynie ludowej bardzo mało znana. Nie wykorzystywano również tego gatunku w polskich tradycyjnych lekach.

Farmakopea Polska XII za sprawą Farmakopei Europejskiej uwzględnia Ballatoe nigrae Herba w postaci wysuszonych kwitnących szczytów pędów, zawierających przynajmniej 1,5% sumy pochodnych kwasu orto-dihydroksycynamonowego, w przeliczeniu na akteozyd.

Surowiec zawiera dwuterpeny (marrubina, ballonigryna, ballotinon), olejek eteryczny oraz fenolokwasy (ferulowy, kawoilochinowy, kawowy ok. 5%).

W postaci naparów i nalewek działa uspokajająco, nasennie, przeciwnerwicowo, wykrztuśnie, przeciwwymiotnie i pobudzająco na miesiączkowanie. Wskazania do stosowania mierznicy to: nerwice, bezsenność, stany stresowe; zaburzenia trawienne; nudności, wymioty u ciężarnych; zaburzenia miesiączkowania; nieżyty układu oddechowego z kaszlem. Nalewkę należy przyjmować po 2-3 ml 3 razy dziennie (1:5-10 na alkoholu 25-30-60%); napar z 1-2 łyżeczek surowca na filiżankę wrzącej wody pić 3 razy dziennie. Sporządzałem nalewki na alkoholu etylowym o różnym stężeniu. Proponuję jednak przygotowywać nalewkę na alkoholu 60%, te bowiem są najbardziej efektywne.

Działa na receptory benzodiazepinowe, morfinowe i dopaminergiczne. Mierznica hamuje rozwój Staphylococcus aureus i Proteus mirabilis (ta ostatnia bakteria powoduje zakażenia układu moczowego, rozkłada mocznik do amoniaku, odporna jest na tetracykliny, ampicylinę, nitrofurantoinę i cefalosporyny; przyczynia się do powstawania złogów w układzie moczowym).