Lepiężniki – Petasites to piękne rośliny, lubiące wilgotne i podmokłe gleby. W Polsce występują, m.in.: lepiężnik różowy – Petasites hybridus (L.) Gaertner, Meyer et Scherbius; lepiężnik biały – Petasites albus (L.) Gaertner, lepiężnik kutnerowaty – Petasites spurius (Retzius) Reichenbach. W Szwajcarii rodzaj ten jest reprezentowany przez gatunki: Petasites albus (L.) Gaertn. (Weisse Pestwurz), Petasites hybridus (L.) P. Gaertn. et al. (Rote Pestwurz) i Petasites paradoxus (Retz.) Baumg. (Alpen Pestwurz).
![petasites_flos [1600x1200]](https://rozanski.li/wp-content/uploads/2009/06/petasites_flos1600x120022.jpg "petasites_flos [1600x1200]")
Petasites hybridus – lepiężnik różowy w czasie kwitnienia, Krosno, maj 2008 r.
Surowcem zielarskim jest kłącze i liść – Rhizoma et Folium Petasites (Petasitidis) – Pestwurzwurzelstock und Pestwurzbläter. W surowcach są obecne alkaloidy pirolizydynowe (do 0,04%), flawonoidy (astragalina, izokwercytryna), śluzy, olejek eteryczny (do 0,4%), seskwiterpeny (petazyna 0,36%, izopetazyna), inulina. Preparaty sporządzone z lepiężnika hamują uwalnianie serotoniny. Działają spazmolitycznie, żółciopędnie i uspokajająco. W medycynie ludowej lepiężnik był wykorzystywany w leczeniu padaczki, nerwic, kolek, nadciśnienia, bolesnych miesiączek, astmy, uporczywego kaszlu, alergii i bezsenności. Z surowców sporządza się nalewkę, napar (liście) oraz odwar (kłącza; przy dobrym rozdrobnieniu wystarczy napar). Kłącze ma właściwości przeciwrobacze. Intrakt ze świeżego kłącza lub liścia pomaga w leczeniu migreny (10 ml jednorazowo, podczas bólu). Intrakt z lepiężnika pomocny w znoszeniu ataku astmy (10 ml na dawkę).
Intractum Petasitidis: 100 g świeżego mielonego kłącza zalać 300 ml gorącego alkoholu 40-60%, wytrawiać przynajmniej 7 dni, przefiltrować. Zażywać jako środek wykrztuśny, rozkurczowy, żółciopędny w dawce 5-10 ml; jako środek przerywający kolki, astmę, migrenę – w dawce 10, a nawet 15 ml. Łagodzi objawy alergii. Zewnętrznie do przemywania zmian w przebiegu atopowego zapalenia skóry (uwaga! może wywołać uczulenie u osób nadwrażliwych!, wtedy leczenie przerwać).
Lepiężnik zawiera alkaloidy pirolizydynowe, dlatego regularne stosowanie lepiężnika nie powinno być dłuższe niż 2-3 tygodnie. Kurację można powtarzać raz na kwartał. Do kuracji krótkotrwałych jest bezpieczny i warty polecenia.
Petazyna, neoizopetazyna i izopetazyna to substancje rozkurczowe. Istnieją dwa chemotypy Petasites hybridus: furanopetazynowy i petazynowy. W chemotypie furanopetazynowym zawarte są furanoeremofilany i laktony eremofilanowe (eremofilanolaktony). Składniki aktywne lepiężnika hamują wiązanie histaminy do receptorów H1, hamują degranulację w komórkach tucznych, hamują syntezę leukotrienów i enzymatyczną aktywność fosfolipazy A2. Powstrzymują także napływ wapnia do cytozolu podczas reakcji degranulacji. Dzięki temu lepiężnik wygłusza reakcje alergiczne, zapalne i z autoagresji. Jest to przydatne w leczeniu stanów zapalnych skóry i układowych.
Za granicą (np. Szwajcaria, Niemcy) są dostępne preparaty oparte na lepiężniku (ekstrakty standaryzowane) polecane w terapii alergicznego zapalenia jamy nosowej, astmy (także w przebiegu pyłkowicy), w profilaktyce migreny, w stanach skurczowych dróg moczowo-płciowych (także przerost prostaty). Przeciętna dawka ekstraktu z kłączy (z korzeniami) w preparatach handlowych wynosi 75 mg. Handlowe preparaty w toku produkcji są pozbawiane niepożądanych alkaloidów i standaryzowane na zwartość seskwiterpenów.
Napar z lepiężnika – Infusum Petasitidis: 2 łyżki rozdrobnionego surowca (kłącze lub liście) zalać 1 szklanką wrzącej wody; odstawić pod przykryciem na 30 minut, przecedzić. Pić 4 razy dziennie po 50 ml. Napar można wkraplać dodatkowo do nosa przy katarze siennym oraz stosować do okładów przy zapaleniu spojówek (alergiczne).
Intrakt lepiężnikowy – Intractum Petasitidis 1:3 w dłuższych kuracjach przeciwuczuleniowych zażywać 2-3 razy dziennie po 5 ml.
![petasites_urtica [1600x1200]](https://rozanski.li/wp-content/uploads/2009/06/petasites_urtica1600x120022.jpg "petasites_urtica [1600x1200]")
Petasites hybridus w czasie owocowania, Krosno, maj 2008 r., w pobliżu pokrzywa – Urtica.
Polecam osłonowo stosować równocześnie hepatoprotektory: sylimaryna i cynaryna (Sylimarol 70 i Cynarex – tabl. po 2 tabl. dziennie lub Cynarex – 1 tabl. 2 razy dz. i Sylivit 150 – 1 kaps. dziennie). Chronią wątrobę i jednocześnie dodatkowo działają przeciwzapalnie oraz rozkurczowo.
Szwajcarski lekarz A. Vogel propagujący medycynę ludową swojego kraju twierdzi, iż lepiężnik ma wyjątkową moc uśmierzania bólu (głowy, migrenowego, miesiączkowego, zębów a nawet nowotworowego) jest też lekiem który może być użyteczny w leczeniu raka. Pisze o lepiężniku: „Jest to uniwersalne panaceum. Ponieważ ma piorunujące działanie, nie zawsze można stosować czystą nalewkę. Sporządza się raczej roztwory z nalewki. Stosuje się go w przypadkach chorób nowotworowych. Jeśli reakcja na ten lek jest zbyt gwałtowna, należy go podać w słabszym roztworze. Gwałtowna reakcja jest dobrym znakiem. Dowodzi, że lek działa. Trzeba tylko odpowiednio dobrać stężenie. Radzimy zawsze zaczynać od mniejszego stężenia (na przykład 1 kropla na 2 dcl wody), aby po kilku dniach przejść do większego. ……. . Lepiężnik jest jednym z lepszych, jeśli nie najlepszym lekiem na różnego rodzaju guzy, w tym, raka. Uzyskiwane rezultaty są zaskakujące nawet w przypadkach, kiedy zawiodła chemioterapia……” . Nie propaguję takiego stosowania lepiężnika. Nie mam doświadczenia, ani własnych obserwacji dotyczących takiego wykorzystania tej rośliny.
Też to czytałem. 🙂 O lepiężniku pisze pół wieku przed Voglem nasz rodzimy zielarz Jan Biegajski, który pisze iż w lecznictwie ludowym stosowany jest w leczeniu padaczki /korzenie/, zaś liście w przypadkach w których stosowany jest podbiał. Notabene liście lepiężnika są bardzo podobne do liści podbiału.
właśnie dzisiaj oglądałam wyniki badań przeprowadzone przez niemieckich lekarzy alergologów z preparatem z lepiężnika wyprodukowanym przez Szwajcarów – są rewelacyjne. Niemiecki rynek ma ten preparat dopuścić do sprzedaży na swoim rynku. Na razie można go tylko kupić w Szwajcarii pod nazwą Tesalin.
w przypadku azs warto wychylić pół szklanki wywaru (z korzeni/kłączy ) – zwłaszcza w okresach kiedy nie jest ciekawie . Nie przejmuję się standaryzacją 🙂 co prawda niedawno wszcząłem eksperymenty na pozyskanyym przes siebie materiale ale polecam.
Zawsze podziwiam to ziółko.Ma niezwykle silne kłącza i duże liście.W tym roku będę robiła nalewki z tego ziółka
Ekstrakt z korzenia jest w sprzedaży dostępny pod nazwą Petadolex 60 kaps 248 zł na poprawę krążenia mózgowego
Czy lepiężnik można podawać czterolatkowi, który ma stwierdzoną alergię na brzozę, olchę, leszczynę?
Szukam alternatywy do podawania, podczas pylenia, leków typu Zyrtec, Aerius.
Ewa, zacznij od kwercetyny. To jest wyciąg roślinny. W połączeniu z wysokimi dawkami witaminy C (askorbinian sodu – podawany 2-3 gramy co 2 godziny) naprawdę działa cuda. Podaję kwercetyne z firmy Swanson. Ale przypuszczam, że inne są równie dobre. Stosuję tę mieszankę u dziecka w wieku 2,5 roku, ale! w zeszłym roku też ją stosowałam. Wieczorem do kaszki/mleka warto dodać pół rozgniecionej tabletki cynku. Efekty są spektakularne, szczególnie jeśli mowa o objawach w drogach oddechowych.
Witam Anno Mario,
a jaką wit. C stosujesz?
[…] Lepiężnik lubi gleby wilgotne, a przy dobrym napowietrzeniu gleby rozwija się intensywnie. To jedna z wcześniej zakwitających roślin, teraz jest już w pełni rozkwitu. Pachnie, jeśli można to tak nazwać, niezbyt przyjemnie. Również stosowana dawniej w ziołolecznictwie, do leczenia ran, epilepsji i chorób zwierząt domowych. Dr Henryk Różański podaje przepis na wykorzystanie lepiężnika do leczenia stanów zapalnych, alergii i jako środka rozkurcz…. […]
[…] Liście i kłącza lepiężnika są surowcami zielarskimi i zawierają w sobie wiele substancji czynnych pomocnych m.in. w leczeniu stanów alergicznych. Substancje te działają także rozkurczowo, żołciopędnie i wykrztuśnie. Niestety, surowiec zielarski lepiężnika zawiera także pewną ilość niepożądanych alkaloidów – i wskazane jest, by kuracja lepiężnikowa nie trwała dłużej niż 2-3 tygodnie. Obszerniej o zastosowaniu lepiężnika w fitoterapii pisze dr Henryk Różański. […]