Archiwa

wrzesień 2009
P W Ś C P S N
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930  

Archiwa

Kwiat rumianku – Flos Matricariae = Chamomillae

Kwiat rumianku – Flos Matricariae = Chamomillae (ang. Chamomile; niem. Kamille; franc. Camomille allemande, Matricaire; ital. Camomilla) zbierane z rumianku pospolitego – Matricaria chamomilla L., z rodziny złożonych Compositae = Asteraceae.  Zgodnie z Pharmacopoea Helvetica VI kwiat rumianku powinien zawierać nie mniej niż 0,5% olejku eterycznego. Popiołu nie więcej niż 15%. Dawki jednorazowe do naparów: […]

Gelsemina w dawnej medycynie

Gelsemina = gelsemine C20H22N2O2 – gelzemina jest alkaloidem występującym w lianie o nazwie żnin (jaśmin żółty) lub żmin jarnik – Gelsemium sempervirens Aiton, z rodziny połatowatych – Loganiaceae. Gelsemium sempervirens jest pnączem o błyszczących wiecznie zielonych liściach i pachnących trąbkowatych kwiatach barwy żółtej. Występuje w Ameryce Północnej (południowa część) i Ameryce Środkowej. Uprawiana także jako […]

Aristol w medycynie XIX wieku

Aristolum = aristol został wprowadzony do lecznictwa w II połowie XIX wieku. Pod względem chemicznym to dwujodek dwutymolu (dijodek ditymolu), czyli połączenie tymolu z jodem. Jod (pierwiastek) w formie czystej, podobnie jak i tymol (związek fenolowy) to substancje wietrzejące (sublimacja), wydzielające specyficzny zapach, o silnych właściwościach antyseptycznych, antybakteryjnych, grzybobójczych i pierwotniakobójczych. Obie substancje połączone w […]

Pankreatyna – pancreatinum w medycynie dawnej i współczesnej, i troszkę o trzustce – pancreas

Wyciągi z rozmaitych organów wewnętrznych zwierząt zawsze były wykorzystywane w medycynie i widniały w oficjalnych lekospisach. Wśród nich ważne miejsce zajmował suchy wyciąg z trzustek wieprzowych lub wołowych. W XIX wieku stosowano je początkowo w formie proszków lub pigułek, potem tabletek. Po zapoznaniu się ze szczegółami biochemii i fizjologii układu pokarmowego zmieniono technologię wyrobu pankreatyny, […]

Cytyzyna – Cytisinum w dawnej medycynie

Cytyzyna (cytisinum), znana pod nazwami synonimowymi: Cytisin, Baptitoxin (baptytoksyna), Laburnin (laburnina), Cytiton, Sophorin (soforyna), Ulexin (uleksyna), to alkaloid lupinanowy (chinolizynowy). Podstawowym elementem strukturalnym tej grupy alkaloidów jest chinolizyna:

  Chinolizyna – quinolizine

Cytyzyna – cytisinum

 

Cytyzyna występuje w rodzaju Sophora – perełkowiec = szupin (nie mylić z rodzajem perukowiec – Cotinus z […]

Witania ospała – Withania somnifera (L.) Dunal w dawnej i współczesnej fitoterapii

Witania ospała – Withania somnifera (Linne) Dunal  (Physalis somnifera) należy do rodziny psiankowatych – Solanaceae. Dorasta do 150 cm wys. Wydaje kwiaty zielonkawe lub brudno żółtozielone i owoce kuliste (jagody) barwy ciemnopomarańczowej lub czerwonej, obudowane, podobnie jak u miechunki, w delikatnie zrośnięte działki kielicha (niczym lampion), które brązowieją w miarę dojrzewania jagody. Witania jest stosowana […]

Biedrzeniec mniejszy – Pimpinella saxifraga L. w fitoterapii

Biedrzeniec mniejszy – Pimpinella saxifraga L., z rodziny baldaszkowatych – Umbelliferae = Apiaceae, występuje w naszym kraju na zboczach, łąkach, pastwiskach, po przydrożach, w sadach. Jest rośliną rozpowszechnioną, ale nie skłaniałbym się do stwierdzenia, że pospolitą. Gatunek biedrzeniec wielki – Pimpinella major(L.) Hudson posiada podobne właściwości lecznicze.

Surowcem zielarskim jest korzeń biedrzeńca (niem. Bibernellwurzel) – […]

Nuphar luteum (L.) Smith – grążel żółty

Grążel żółty – Nuphar luteum (Linne) Sibthorp et Smith (niem. Grosse Teichrose, Gelbe Teichrose, Mummel, franc. Nenuphar jaune, ital. Ninfea gialla) należy do rodziny grzybieniowatych – Nymphaeceae. Jest rośliną wodną, rozpowszechnioną w leniwie pływających rzekach, w stawach i jeziorach. Kwitnie od maja do września.

Surowcem jest kłącze i kwiat – Rhizoma et Flos Nupharis. […]

Pteridium aquilinum (Linne) Kuhn – orlica pospolita w dawnej medycynie

Orlica pospolita (niem. Adlerfarn, franc. Fougere aigle, ital. Felce aquilina, reto.rom. Felesch plima d’evla; ang. Bracken) – Pteridium aquilinum (L.) Kuhn (Dennstaedtiaceae; dawniej  paprotkowate – Polypodiaceae) należy do pospolitych paproci w naszym kraju. Do I połowy XX wieku pozyskiwano z tej rośliny kłącze, rzadziej ziele – Rhizoma, Herba Pteridii aquilini. Zastosowanie kłącza orlicy pospolitej […]

Olej z kwiatów dziurawca – Oleum Hyperici (Johanniskrautöl) i ziele dziurawca – Herba Hyperici w fitoterapii

Jeżeli świeże kwiaty dziurawca (Flos Hyperici) zwilżymy spirytusem, a następnie zalejemy ciepłym olejem słonecznikowym, lnianym, migdałowym, ostropestowym, sojowym, ryżowym lub kukurydzianym – uzyskamy po kilku tygodniach maceracji bardzo cenny wyciąg olejowy, bogaty w hiperycynę, pseudohiperycynę i hiperforynę. Polecam proporcje 1:1 (olej do świeżego surowca). Surowiec warto rozdrobnić. Wyciąg można przecedzić po około 3-4 tygodniach.

Olej […]