Archiwa

luty 2025
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728  

Archiwa

Liść brzozy – Folium Betulae

Niedawno wspomniałem zastosowanie brzozy – Betula, dziś nieco więcej o właściwościach leczniczych liści tego drzewa.

betula_pendula
Folium Betulae – liść brzozy, maj 2008 r., Swarzędz.

Liście brzozy są surowcem farmakopealnym i łatwo dostępnym, zarówno ze stanu naturalnego, jak i w sklepach zielarskich. Liść może być zbierany od maja do czerwca, z dwóch gatunków brzozy: brzoza brodawkowata (zwisła, biała) – Betula verrucosa Ehrh. (Betula pendula Roth., Betula alba L.) i brzoza omszonaBetula pubescens Ehrh. Składnikami czynnymi liści są flawonoidy 3-7%, a wśród nich hiperozyd – do 1,4%, rutozyd, kwercytryna, mirycetyna, kemferol, luteolina; fenolokwasy (kawowy, p-kumarowy, chlorogenowy), garbniki katechinowe – 9%, sole mineralne – 4%, olejek eteryczny – 0,05-0,15%, saponiny – 3-3,2%. Ważnym składnikiem liści brzozy są także: betulina C30H50O2, która należy do triterpenów lupanowych (lupan) oraz kwas betulinowy, powstający z betuliny, lecz zamiast grupy hydroksymetylowej zawierający grupę karboksylową. Oba składniki są w większym stężeniu w korze brzozy. Zgodnie z Farmakopeą Polską VI Folium Betulae powinien zawierać nie mniej niż 1,5% flawonoidów w przeliczeniu na hiperozyd C21H20O12.

betula_verrucosa
Brzoza biała – Betula alba L., maj 2008 r., Krosno

Wodne i wodno-alkoholowe wyciągi z liści brzozy wzmagają wydzielanie moczu i potu, a wraz z nimi chlorku sodu i zbędnych oraz szkodliwych metabolitów azotowych, zatem mają właściwości przeciwobrzękowe i przeciwartretyczne. Wykazują również działanie odkażające drogi moczowe oraz odtruwające. Flawonoidy i triterpeny hamują cyklooksygenazę prostaglandynową i lipooksygenazę, przez co działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Długotrwale podawane mogą powodować rozkruszanie złogów moczanowych i wypłukiwanie piasku moczowego z dróg moczowych.

Liście brzozy są składnikiem gotowych preparatów płynnych, granulatów i mieszanek ziołowych suchych przeciwcukrzycowych, regulujących przemianę materii, żółciopędnych i urologicznych. Niektóre służą do leczenia stanów zapalnych gruczołu krokowego.

W aptekach i sklepach zielarskich jest do nabycia konserwowany i pasteryzowany sok z brzozy –Succus Betulae, który można wykorzystać do kuracji wzmacniających, moczopędnych i odtruwających. Sok taki należy pić regularnie, przynajmniej 2 razy dziennie po 100-150 ml, przez 2-3 tygodnie.

Napar z liści brzozy – Infusum Fol. Betulae: 1-2 łyżki rozdrobnionych liści zalać 1-2 szklankami wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na ok. 30 minut, przecedzić. Wypić 200-400 ml naparu małymi porcjami w ciągu dnia. Dr R. Franck (1939 r.) zalecał herbatkę z liści brzozy w proporcji 10 g surowca na 100 g wrzącej wody; w ciągu dnia wypić 2-5 filiżanek naparu.

Intrakt ze świeżych liści – Intractum Betulae: 1 część świeżych rozdrobnionych liści zalać 3-5 częściami gorącego alkoholu 40-60%, macerować minimum 7 dni, przefiltrować. Zażywać 2-3 razy dziennie po 5-10 ml w 100 ml wody.

Wg FP VI dawka jednorazowa Folium Betulae w odwarze wynosi 2-3 g, dobowa 6-9 g. Nie polecam jednak odwarów, bowiem gotowanie może przyśpieszać rozkład leczniczych i odżywczych składników. Ponadto nie ma obawy przedawkowania przetworów z liści brzozy.

4 komentarze Liść brzozy – Folium Betulae

Leave a Reply