Asplenium trichomanes Linne – zanokcica skalna jako expectorans.

Zanokcica skalna – Asplenium trichomanes Linne = Asplenium melano-caulon Willdenow  (niem./szwajc. Braunstieliger Streifenfarn; fr. Capillaire rouge; ital. Asplenio tricomane; retorom. Felesch strivla brin) należy do paproci Filicopsida, rodziny zanokcicowatych – Aspleniaceae. W Polsce rozproszona na niżu, częściej na pogórzu i w górach, porasta ocienione skały i mury, zbocza. Lubi podłoża wapienne. Pospolita w Szwajcarii.

Surowcem jest ziele zanokcicy skalnej – Herba Adianti rubri, Frauenhaar rothes, Rother Widerthon, Widertod, zebrane i wysuszone w temp. pokojowej lub użyte do przerobu w stanie świeżym. Zawiera flawonoidy (3,7-diglikozyd kemferolu, rutynę – rutozyd), kwas gamma-aminomasłowy, tyrozynę, delta-acetyl-L-ornitynę, kwas gamma-oksy-alfa-aminopimelinowy (również jego lakton), pochodne kwasu glutaminowego, kwas asparaginowy, śluzy, ksantony, naftochinony, fitosterole (cyklolaudenol, sitosterol), alkany C24-C31, trójterpeny, woski, kwasy tłuszczowe, lipidy, kwas galusowy, pirogalol, katechol, leukoantocyjaniny.

Działanie: rozluźniające i upłynniające zalegającą wydzielinę ropną i śluzową w drogach oddechowych, przeciwkaszlowe, antyseptyczne, przeciwpasożytnicze (wobec płazińców i pierwotniaków), ochronne na wątrobę; przeciwzapalne.

Wskazania: choroby śledziony i wątroby; zaburzenia miesiączkowania; stany zapalne macicy; nieżyty układu oddechowego (infekcje, zaflegmienie, stan zapalny), kaszel.

Preparaty i dawkowanie.

Inhalacje z palonego ziela, fajeczka (ok. 1 g suszu) – wdychanie dymu przy nieżytach oskrzeli i zatok.

Napar: 1 łyżka surowca na 1 szklankę wrzącej wody. Pić 4 razy dziennie po 60-100 ml. Osłodzić miodem. Choroby śledziony, wątroby, macicy, zaburzenia miesiączkowania: 100 ml 2 razy dziennie przez miesiąc. Wznawiać kurację co kwartał.

Odwar do płukania włosów przy wypadaniu.