Archiwa

grudzień 2024
P W Ś C P S N
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  

Archiwa

Styrax liquidus i ambrowiec – Liquidambar w dawnej medycynie

Styrax to nazwa zbiorowa dla żywic pochodzących z różnych gatunków roślin. W dawnej medycynie wykorzystywano kilka styraksów w dermatologii oraz w leczeniu chorób wewnętrznych.

Jedną z nich by styraks pozyskiwany z gatunku ambrowiec wschodniLiquidambar orientalis Miller, z rodziny oczarowatych – Hamamelidaceae. Storax z Liquidambar orientalis określano angielską nazwą oriental sweet gum lub Turkish sweet gum (asiatic storax, levant storax). Ambrowiec wschodni pochodzi z Azji Mniejszej i Rodos. Jest drzewem dorastającym do 20 m wys.

Styraks z gatunku – ambrowiec amerykański Liquidambar styraciflua Linne określano nazwą angielską red gum lub krótko sweet gum, american storax. Ambrowiec amerykański jest potężnym drzewem, dorastającym do 45 m wys. i występującym na terenach okresowo zalewanych. Pochodzi z Ameryki Północnej (wschodnia część) oraz Ameryki Środkowej (Meksyk).

Żywice z omawianych dwóch gatunków zawierają od 5 do 15% wolnego kwasu cynamonowego, od 5 do 10% cynamonianu cynamylu (cinnamyl cinnamate) i do 10 % cynamonianu fenylopropylu (phenylpropyl cinnamate). W żywicy obecne są trójterpenowe kwasy (kwas oleanolowy, 3-epioleanolowy), olejek eteryczny, wanilina oraz styrol (fenyloetylen, określany w XIX wieku jako fenyl etyl).

Styraks z ambrowców to gęsta ciecz lub masa, szara lub szarobrunatna o miłej balsamicznej woni.

Styraks podawany był doustnie przy nieżycie oskrzeli, kaszlu, zapaleniu gardła, nowotworach, padaczce. Hamuje rozwój komórek rakowych (tumorowych) in vitro, bowiem zawiera terpeny, kwas cynamonowy i jego pochodne. W dermatologii styraks był używany w leczeniu świerzbu – Scabies = Sarcoptosis i nużycy – Demodecosis i innych pasożytniczych chorób skóry. Miał też zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych i ropnych skóry. W użyciu były emulsje na oleju, np. olej lniany lub oliwa 2 części + styraks 1 część. Ponadto maści 10-30% i emulsje na alkoholu 10-30%, rzadziej eterze 10%. Eter na styraksie niemal natychmiast zabija nużeńce, świerzbowce i inne roztocza, ale nie można go stosować na większe powierzchnie ciała z uwagi na szybkie wnikanie do krwi i działanie ogólne. Doskonały jest również roztwór 15% na acetonie, do przemywania miejsc zakażonych. Niszczy również wszy łonowe.

Słabe roztwory na alkoholu i oliwce łagodzą objawy trądziku, zapobiegają zapaleniu mieszków włosowych. Silniejsze roztwory (15%) i mazidła (15-25%), zwłaszcza z dodatkiem pirogalusanu, rezorcyny lub pirokatechiny (15%) leczą zmiany łuszczycowe na skórze.

Leave a Reply