Folium Laurocerasi recens – liść wawrzynowiśni

W Południowej Europie występuje krzew o nazwie laurowiśnia wschodnia = wawrzynowiśnia lekarska– Laurocerasus officinalis Roemer = Prunus laurocerasus Linne, z rodziny różowatych – Rosaceae. Po nazwach łacińskich widać, że roślina ta jest zaliczana do rodzaju Prunus lub rodzaju Laurocerasus, zależnie od przyjętego układu taksonomicznego. W Szwajcarii laurowiśnia rośnie w przygranicznych kantonach północnych i północno-zachodnich oraz w południowo-zachodnich i południowych. Laurowiśnia wschodnia jest pospolita w Bułgarii, Turcji, po Iran, ponadto na Kaukazie.

Niegdyś krzew ten dostarczał ważny surowiec, opisywany w wielu ważniejszych farmakopeach, bowiem uzyskiwano z niego wodę laurowiśniową. Woda laurowiśniowa – Aqua Laurocerasi miała podobne zastosowanie jak woda migdałowa, z migdałów gorzkich – Aqua Amygdalarum amararum, o której już pisałem na blogu. Woda laurowiśniowa lub migdałowa powinna zawierać ok. 0,1% kwasu pruskiego HCN. Doustnie (10-20 kropli kilka razy dziennie) wodę taką podawano jako środek przeciwpadaczkowy, uspokajający i rozkurczowy na mięśnie gładkie, łagodzący rozmaite bóle, ponadto pobudzający ośrodek oddechowy. Woda wawrzynowiśniowa w postaci czystej lub jako mleczko (lotio) służy do przemywania oczu i skóry przy stanach zapalnych i dla odświeżenia. Ma właściwości wybielające na cerę i antyseptyczne. Wodę wawrzynowiśniową przygotowywano przez macerację świeżych liści mieszaniną wody i spirytusu, a następnie przez destylację. Cyjanowodór jako substancja lotna z parą wodną przechodził do otrzymanego leku.

Woda laurowiśniowa jest źródłem witaminy B17, której przypisywane są właściwości przeciwnowotworowe.

W Farmakopei Polskiej I z 1817 r. jest Folium Lauro-Cerasi, czyli liść wawrzynu wiśniowego (nie mylić z wawrzynem, czyli laurowcem – Laurus z rodziny wawrzynowatych – Lauraceae). Wymieniono również wodę laurowiśniową – Aqua Lauro-cerasi. Dopuszczono użyć zamiast niej wodę z świeżej kory czeremchy pospolitej – Aqua Pruni padi e Cortice recenti.

 Farmakopea Polska II z 1946 r. już nie uwzględniła Folium Laurocerasi.

Pharmacopoea Borussica (Pruska) III z 1813 r. wymieniła Folium Laurocerasi jako surowiec oficjalny, podobnie jak i lek z niego uzyskany – wodę wawrzynowiśniową – Aqua Lauro-cerasi.

Liść laurowiśni = wawrzynowiśni (ang. Cherry Laurel Leaves) – Folium Laurocerasi recens jest w Pharmacopoea Helvetica VI, pod nazwą germańską Frisches Kirschlorbeerblatt, francuską Feuille fraiche de laurier-cerise i włoską Foglia fresca di lauroceraso. Zgodnie z wymogami liście powinny być zbierane od maja do czerwca. Oficjalnym preparatem jest woda wawrzynowiśniowa – Aqua Laurocerasi (niem. Kirschlorbeerwasser, fr. Eau de laurier-cerise, ital Acqua di lauro-ceraso) zawierająca ok. 0,1% (0,099-0,105%) cyjanowodoru HCN. Maksymalna dawka jednorazowa wody wawrzynowiśniowej 2 g, dawka dobowa wody wawrzynowiśniowej 6 g.

Składniki czynne: glikozydy cyjanogenne – nitrylozydy (prunazyna = prunasin (d-mandelonitrile glucoside) i prularazyna = prulaurasin (dl-mendelonitrile glucoside)– ok. 1,4%, trójterpeny (kwas ursolowy, ok. 1%), garbniki, aldehyd benzoesowy, cyjanohydryna (hydroksynitryl). Popiół 5-7%. Enzym emulsyna obecny zawsze w surowcu świeżym rozkłada glikozydy cyjanogenne. W środowisku kwaśnym również następuje hydroliza glikozydów cyjanogennych.

Interakcje, niezgodności recepturowe. Wody laurowiśniowej, migdałowej, czeremchowej nie mieszać z alkaliami i związkami metali, związkami chloru oraz z kwasem azotowym.

Działanie: uspokajające, przyspieszające wentylację płuc, ułatwiające oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny i bakterii, antyseptyczne, żółciopędne, rozkurczowe, zmniejszające wrażliwość ośrodków bólowych.

Wskazania: kaszel, zapalenie oskrzeli, koklusz, padaczka, nudności z wymiotami, skurcze jelit, spłycenie oddechu w przebiegu chorób zakaźnych.

Dawkowanie.

Woda wawrzynowiśniowa – Aqua Laurocerasi 2 g 3 razy dziennie lub mniejsze dawki częściej.

Ze swojej strony mogę polecić macerat Maceratio Pruni ze świeżych liści laurowiśni lub czeremchy, albo ze świeżej kory czeremchy pospolitej Prunus Padus Linne (Cortex Pruni padi). 1 część liści lub kory rozdrobnić i zalać 4 częściami ciepłej wody i 1 częścią spirytusu czystego. Pozostawić na 8-12 godzin pod przykryciem. Przefiltrować. Czeremcha w korze zawiera ok. 2-2,5% nitrylozydów, w liściach ok. 0,5%. Liście laurowiśni zawierają najczęściej 1-1,4% nitrylozydów.

Uzyskany macerat z liści czeremchy przyjmować doustnie w dawce 50-100 ml 1-3 razy dziennie. Macerat z laurowiśni rozcieńczyć 3 częściami wody i stosować jak macerat z liści czeremchy. Macerat z kory czeremchy rozcieńczyć 5 cz. wody i stosować w dawce jak macerat z liści czeremchy. Maceraty mają mniejsza zawartość cyjanowodoru niż oryginalna woda migdałowa, laurowiśniowa lub czeremchowa, uzyskiwane przez destylację, dlatego też można je przyjmować w wielokrotnie wyższych dawkach. Dla rozjaśniania skóry, leczenia stanów zapalnych, nawilżania i lekkiego odkażania skóry stosować przemywanie wacikiem zmoczonym w maceracie stężonym z wybranej rośliny cyjanogennej.