Ubiorek – Iberis w praktycznej fitoterapii.

1 comment to Ubiorek – Iberis w praktycznej fitoterapii.

• Roman M.

  15 maja 2011 at 00:10 Zaloguj się, aby odpowiedzieć

  Jak możemy przeczytać wyżej „Roślina w stanie świeżym posiada smak gorzki, nieco ostrawy, przypominający rzeżuchę – Cardamine, stulisz – Sisymbrium, rukiew – Nasturtium, czy gorczycznik…”. Ubiorki często są klasyfikowane jako rośliny „gorzkie”. Pan Henryk podaje jak widzimy, że zioła te zawierają w swoim składzie bardzo gorzkie substancje – kukurbitacynę I oraz E. To że smaki mają wpływ na nasze ciało i ducha jest chyba dla wszystkich oczywiste. We „Wstępie do zielarstwa i fitoterapii” autora blogu, możemy przeczytać o goryczach roślinnych m. in.: „Jest to nazwa o znaczeniu historycznym, bowiem zbiorcza dla rozmaitych substancji o smaku gorzkim, często bardzo różnorodnych pod względem chemicznym…”. Po podaniu doustnym sproszkowanego surowca lub wyciągu, związki goryczowe drażnią najpierw zakończenia nerwowe w kubkach smakowych na języku i za pośrednictwem ośrodkowego układu nerwowego kierują bodźce dalej. Dorośli ludzie mają 10 tysięcy kubków smakowych zgrupowanych wg smaków, na jakie reagujemy. Na tyle języka zgrupowane są kubki specjalizujące się w smaku gorzkim. Wewnątrz każdego kubka znajduje się około 50 pręcikowatych komórek smakowych które pracowicie przekazują informacje do neuronu wysyłającego podnietę do mózgu. Pan Henryk o goryczach we wspomnianym „Wstępie …” pisał „ Działają ogólnie wzmacniająco w różnego rodzaju osłabieniach. Polepszają trawienie, pobudzają apetyt, podwyższają kwasowość soku żołądkowego, przyspieszają wchłanianie mleczka pokarmowego (strawiony, upłynniony pokarm) z jelit do krwi i limfy. Większość z nich działa także żółciopędnie…”. Dla porządku trzeba dodać, że nie tylko tradycja zielarska Europy zwróciła uwagę na zioła gorzkie. Bez wdawania się w szczegóły można stwierdzić, iż również systemy lecznicze Wschodu duże znaczenie terapeutyczne przypisywały smakowi gorzkiemu. W Ajurwedzie gorzki smak zwiększa vata, obniża zaś pitta i kapha. Rośliny gorzkie wg. Hindusów stymulują trawienie, absorbują flegmę a także usuwają „ogniste toksyny” (cokolwiek miałoby to znaczyć) z ciała. Terapeutycznie zalecane są w gorączkach i chorobach skóry . Chińczycy zaś, żywią przekonanie, że gorzkie zioła mają działanie oziębiające, kierujące energię witalną qi w dolne partie organizmu. Takimi ziołami są np. da huang (rabarbar) czy rośliny które wczoraj właśnie wysadzałem w ogrodzie – Dan Shen (szałwia czerwonokorzeniowa) i Dang Shen (dzwonkowiec). Wg tej tradycyjnej medycyny, gorzkie rośliny pomagają przy kaszlu i zaparciach i ich działanie najsilniej ukierunkowane jest na serce i jelito cienkie. Rośliny gorzkie działają wg. Chińczyków chłodząco. Mógłbym podać liczne przykłady dość interesujących badań określających skuteczność azjatyckich specyfików które zawierają tzw. gorzkie zioła. Założenia tych tradycyjnych systemów medycznych są dla nas Europejczyków nieco egotyczne, niemniej leki azjatyckie dość często okazują się skuteczne. Jak widzimy różne tradycje zielarskie przypisują określone działania goryczy na nasze ciała. Wspomniałem, że wpływają one również na ducha. Gorzkie nalewki ziołowe dobrze np. stosować również w stanach depresyjnych. Pomagają one złagodzić fizyczne objawy depresji (pozytywne oddziaływanie stymulujące i rewitalizujące układ pokarmowy). Depresja jest przecie nie tylko chorobą umysłu ale i wpływa także na naszą fizjologię. Zatem gorycze wspomagając działanie układu pokarmowego a także i hormonalnego – dodają energii, łagodzą zaparcia itd. itd. itd. Wróćmy jednak do ubiorków, które są bohaterami postu Pana Doktora. Ostatnimi czasy rośliny te są na warsztacie badaczy. Naukowcy próbują ustalić przydatność ubiorków w łagodzeniu objawów tzw. zespołu jelita drażliwego. Choroba ta dotyka 10 – 20% dorosłych. Objawy schorzenia są wynikiem nieprawidłowej perystaltyki jelit. W przebiegu jelita drażliwego mięśnie jelit kurczą się bardzo silnie, a następnie rozkurczają. Wywołuje to ból, naprzemiennie zaparcie i biegunkę oraz inne objawy. „Medycyna przynosi często pociechę, czasami łagodzi ból rzadko uzdrawia” tak twierdził Hipokrates. Jest to twierdzenie boleśnie prawdziwe w stosunku do tej choroby jelit. Medycyna oferuje leczenie objawowe. Dla złagodzenia skurczów podaje się spazmolityki; czasem podaje się leki antydepresyjne (mechanizm ich działania w zespole jelita drażliwego nie do końca jest poznany – ale jest to dowód jak bardzo powiązane jest ciało z duchem). Bywa, że chorzy przyjmują środki przeczyszczające (choć często się to odradza). Każdy specyfik ziołowy który mógłby łagodzić objawy tej paskudnej choroby byłby na pewno cenny. Jak na razie badania kliniczne leków z ubiorka (ściśle rzecz biorąc głównie – z Iberis amara Linne) jeszcze trwają i już wskazują na pewne korzyści dla chorych na zapalenie jelita. Upraszczając – preparaty z ubiorka poprawiają motorykę jelit i łagodzą skurcze. Niemcy mają podobno przysłowie „gorzkie jest dobre dla serca”. Może zatem, jak widzimy, jest w tym przysłowiu nieco prawdy. Czasem warto chyba przechylić przysłowiową „czarę goryczy”.