Sinapis nigrae semen – nasiona gorczycy czarnej

Nasiona gorczycy czarnej – Semen Sinapis nigrae należą do grupy Phlogistica, czyli środków drażniących skórę i powodujących jej przekrwienie. Przekrwienie skóry odbywa się drogą odruchu rdzeniowego. Phlogistica przyśpieszają leczenie stanów zapalnych tkanek podskórnych. Znoszą równocześnie ból odruchowy, promieniujący z chorych narządów wewnętrznych na powierzchnię ciała.
Nasiona gorczycy czarnej są dostępne w sklepach zielarskich i w sklepach z przyprawami. Pozyskiwane są z gatunków: Brassica nigra (Linne) Koch (uprawiany w Holandii, na Węgrzech, we Włoszech), Brassica juncea (L.) Czerniaev (uprawiane na terenie dawnego Związku Radzieckiego i w Rumunii), Brassica integrifolia (West) O.E. Schulz, Brassica cernua (Thunberg) Forbes et Hemsley (w Azji); z rodziny krzyżowych Cruciferae = Brassicaceae. Zawierają synapinę (C16H25NO5), śluzy ok. 20%. olej tłusty 30-37% (kwas erukowy, linolowy, olejowy, linolenowy), glikozyd synigrynę C10H16O9NS2K, który pod wpływem enzymu mirozyny jest rozkładany do izosiarkocyjanianu allilu C3H5NCS, glukozy i wodorosiarczanu potasu. Zawartość glukozynolatów (glikozydów izosiarkocyjanowych) w nasionach gorczycy czarnej waha się od 1 do 5%.
Z owoców uzyskiwany jest silnie pachnący i drażniący olejek gorczycowy, bogaty w lotne związki allilowe. Olejek gorczycowy (Oleum Sinapis aethereum) stężony może być użyty jako broń chemiczna (parzy skórę i błony śluzowe, powoduje ich martwicę, obrzęk błon śluzowych, krwawienia i wybroczyny, zahamowanie ośrodka naczynioruchowego i uduszenie), a w odpowiednio niskich stężeniach jako środek smakowo-zapachowy i lek.
W środkach leczniczych drażni odpowiednio skórę, powoduje przekrwienie i rozgrzanie skóry, pobudza krążenie krwi, łagodzi bóle artretyczne i reumatyczne. Przetwory z gorczycy czarnej zastosowane zewnętrznie przyczyniają się do lepszego krążenia miejscowego krwi, lepszego zaopatrzenia chorych tkanek w składniki pokarmowe i tlen oraz szybszego usuwania szkodliwych produktów przemiany materii z chorych tkanek. Do wcierań stosuje się 2% roztwory olejku gorczycowego eterycznego w spirytusie, 3-5% roztwory olejku gorczycowego w oleju tłustym (np. lnianym, migdałowym). Także zmielone (lub roztarte) nasiona gorczycy czarnej i wymieszane z olejem lub spirytusem (i wodą zimną) na postać papki są przykładane na skórę, w pobliżu bolących mięśni, nerwów i stawów. Nasiona gorczycy można rozcierać na papkę z samą zimną wodą i przykładać na schorzałe miejsca, przykryć ceratką lub zwilżoną gazą i obwiązać bandażem lub opaską elastyczną.
Nasiona gorczycy czarnej zmielone mogą być podawane doustnie, ale ostrożnie i w małych dawkach (1-2 szczypty 2-3 razy dziennie), najlepiej z oliwą lub miodem. Po podaniu doustnym silnie pobudzają wydzielanie żółci, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego. Jest to bardzo efektywny środek żółciotwórczy i żółciopędny, zapobiegający zastojom żółci, zwiększający ciśnienie strumienia żółci, co może przyczynić się do usuwania złogów żółciowych. Generalnie gorczyca przyczynia się do oczyszczenia wątroby. Synapina, synigryna mają właściwości fitoncydów i skutecznie hamują rozwój bakterii, grzybów, wirusów, pierwotniaków i roztoczy, mają właściwości przeciwrobacze. Gorczyca po podaniu doustnym działa wykrztuśnie i moczopędnie, rozszerza naczynia krwionośne układu pokarmowego, układu wydalniczego i skóry, ułatwiając krążenie krwi. Powoduje to uczucie ogólnego rozgrzania i pobudzenia. Przyśpiesza również oddech. Korzystnie działa przy infekcjach oskrzeli, gardła i jamy nosowej i zatok.
Nalewka gorczycowa – Tinctura Sinapis jest trudna do zrobienia: najpierw trzeba nasiona (100 g) rozcierać w moździerzu z wodą chłodną (2-3 łyżki), aby uczynnić enzym i spowodować rozpad glukozynolatów do czynnych lotnych składników, po 15 minutach roztartą papkę trzeba zalać spirytusem 70% (300 ml). Taka nalewka musi być wytrawiana 10-14 dni, potem przefiltrowana i dopiero wtedy nadaje się do wcierania w kończyny dolne przy obrzękach i przeziębieniu oraz po kontuzjach, ponadto do wcierania w plecy i szyję przy postrzale (lumbago) i kręczu. Do wcierania we włosy przy łysieniu i ropnych pryszczach na skórze owłosionej. Nalewka gorczycowa dobra także do przemywania twarzy przy łojotoku i trądziku pospolitym, infekcji roztoczami (np. Demodex) i drożdżakami. Nalewka poprawia koloryt skóry (zaróżowienie), odżywia (cukry i kwasy tłuszczowe) i odkaża skórę.
Nasiona gorczycy czarnej – Semen Sinapis nigrae są w Farmakopei Szwajcarskiej 8 – Pharmacopoea Helvetica VIII z 1997 r. i Österreichisches Arzneibuch z 1990 bis 3; Nachtrag 1994 r. (Farmakopea Austriacka).
Wskazaniami do okładów z gorczycy, stosowania mazideł z olejkiem gorczycowym oraz plastrów gorczycowych są nerwobóle, mięśniobóle i bóle stawów.