Archiwa

styczeń 2025
P W Ś C P S N
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Archiwa

Asplenium ruta-muraria L. – zanokcica murowa w praktycznej fitoterapii.

Asplenium ruta-muraria Linne – zanokcica skalna ( ruta skalna, skalna rutka, włoski białe), niem./szwajc.Mauerraute; fr. Rue des murailles; ital. Asplenio ruta di muro; retorom. Felesch-ruta da mir – to paproć z rodziny zanokcicowatych – Aspleniaceae. W Polsce rozpowszechniona na niżu i w górach; porasta mury, szczeliny skalne, preferuje podłoża zasadowe. W  Szwajcarii pospolita. Surowcem jest […]

Zanokcica ciemna – Asplenium adiantum-nigrum L. w ziołolecznictwie.

Zanokcica ciemna (czarna) – Asplenium adiantum-nigrum Linne = Asplenium nigrum Bernhardi (rodzina zanokcicowate – Aspleniaceae) jest rzadka w Polsce. Porasta skały w Sudetach. W Szwajcarii jest rozpowszechniona, w kantonie Ticino (Tessin), Wallis, czy Graubünden pospolita.

Surowiec: liść lub kłącze – Folium, Rhizoma Asplenii adianti-nigri. Suszone w naturalnych warunkach, w cieniu lub przetwarzane w stanie […]

Balsam Szostakowskiego (Avilin) w dawnej i współczesnej medycynie. Wzmianka o początkach sulfonamidów i antybiotyków.

W każdej domowej apteczce powinien znaleźć się Balsam Szostakowskiego, który odznacza się szerokim zakresem zastosowania leczniczego, profilaktycznego i pielęgnacyjnego. Balsam Szostakowskiego, znany również pod nazwą Balsamu Szostakowskiego-Faworskiego, Vinilin, Polyvinox i Vinylinum, ma ciekawą i długą tradycję zastosowania medycznego i kosmetologicznego. Nazwa preparatu pochodzi od nazwiska jego twórcy, wybitnego rosyjskiego chemika, profesora Michaiła Fiodorowicza Szostakowskiego (1905-1983).

[…]

Leki siarkocyjanowe = rodanowe w XIX wieku.

Surowce zawierające glikozydy siarkowe (glikozydy olejków gorczycznych), czyli glukozynolaty, rozcierane w obecności wody wydzielają olejki gorczyczne. Następuje wówczas hydroliza glikozydów siarkowych pod działaniem enzymu mirozynazy. Olejki gorczyczne są pochodnymi kwasu tiocyjanowego (rodanowodorowego, sulfocyjanowego) HSCN. Kwas tiocyjanowy w postaci czystej jest nietrwałym związkiem. W zimnym rozcieńczonym roztworze wodnym kwas tiocyjanowy jest trwalszy. Jest mocnym kwasem podobnym […]

Asa foetida, czyli czarcie łajno (smrodzieniec) jako dawny lek oficjalny.

Asa foetida = Assa foetida = Gummi-resina asa foetida, czyli gumożywica smrodzieńca była środkiem opisywanym przez wszystkie ważniejsze farmakopee. W czystej postaci ma postać niekształtnych zlepków, barwy szarej lub czerwono-brunatnej, w środku białej lub popielato-brunatnej opalizującej. Zapach czosnkowy, smak nieprzyjemny, wręcz dla niektórych osób wstrętny. W niskiej temperaturze staje się kruchy, w cieple mięknie. Po […]

Strój bobrowy – Castoreum w dawnej medycynie

Strój bobrowy (Castoreum) to wydzielina woreczków samca i samicy bobra, zlokalizowanych pod łukiem łonowym. Są one połączone z narządami płciowymi. Te dwa gruczoły zapachowe wydzielają gęstą serowatą substancję i silnym zapachu piżma. Większość farmakopei uznawała 2 rodzaje stroju bobrowego: strój bobrowy rosyjski = syberyjski (z bobra rosyjskiego, Castor fiber L.) oraz strój bobrowy kanadyjski (z […]

Obrazki plamiste – Arum maculatum L. w praktycznej fitoterapii.

Obrazki plamiste (niem. Gefleckter Aronstab, ang. Calf’s Foot, Lords-and-ladies, Cuckoo-pint; fr. Pied de veau Gouet) – Arum maculatum Linne należą do rodziny obrazkowatych – Araceae. Nie jest rośliną pospolitą, rzadko występuje na niżu, częściej na pogórzu (południe Polski) i w górach (Karpaty, Sudety). Chroniona. W Szwajcarii rozpowszechniona w kantonach leżących w północnej połówce kraju, ponadto […]

Fenoloftaleina – phenolphthaleinum jako purgans.

Osoby, które zetknęły się z chemią z pewnością znają fenoloftaleinę jako wskaźnik alkacymetryczny. Przy pH zasadowym, 8,3-8,5 roztwór fenoloftaleiny przybiera barwę malinową. Bezbarwna staje się w roztworach przy pH poniżej 8,3, a powyżej pH 9 zabarwia się na ciemnoczerwono. Dlatego fenoloftaleina znalazła zastosowanie np. przy miareczkowaniu kwasów i zasad. Używany do tego celu jest alkoholowy […]

Conium maculatum L. i coniinum w dawnej medycynie.

Szczwół plamisty (ang. Hemlock; niem. Gefleckter Schierling; fr. Grande cigue; ital. Cicuta maggiore; retorom. Squitarola tissentada)– Conium maculatum Linne (rodzina baldaszkowate – Umbelliferae = Apiaceae), zwany także pietrasznikiem plamistym, był do przełomu wieków XIX i XX ważnym lekiem, rzadko pomijanym przez ważniejsze publikacje medyczne. W powszechnej opinii pietrasznik to roślina trująca, której należy się […]

Acetum aromaticum wg Pharmacopoea Helvetica editio tertia z 1893 r. w lecznictwie

W Farmakopei Szwajcarskiej III podano skład cennego octu aromatycznego – Acetum aromaticum, który można samodzielnie przyrządzić w warunkach domowych. Ocet aromatyczny służy do nacierania i okładania miejsc opuchniętych, uderzonych, z krwiakami, reumatycznie zmienionych, obolałych. Ocet ten sprawdza sie w leczeniu obrzęków kończyn, np. podczas długotrwałego stania (wcieranie, obmywanie). Jest dobrym tonikiem dla skóry w celach […]