Kwas cytrynowy (E 330) występuje w wielu lekach, kosmetykach, suplementach i środkach spożywczych. Dodawany jest do większości napojów. Pod względem chemicznym jest to kwas 2-hydroksy-1,2,3-trikarboksylowy (kwas 2-hydroksy-propanotrójkarboksylowy). Można go kupić w niemal każdym sklepie spożywczym. Temp. topnienia kwasu cytrynowego wynosi 153 stopni C. Rozpuszcza się w wodzie i alkoholach.Otrzymywany z soku niedojrzałych owoców cytrusowych, syntetycznie z cukrów (maltozy lub glukozy) oraz przez fermentację z udziałem pleśni Citromyces (Aspergillus niger).
Posiada właściwości antyutleniacza, reguluje kwasowość.Pełni rolę stabilizatora i składnika smakowego. Zapobiega utlenieniu kwasu askorbinowego (witaminy C). Wzmaga właściwości innych antyutleniaczy. Z solami tworzy układ buforujący. Tworzy kompleksy z metalami: żelazem, kobaltem, miedzią, niklem, wapniem, strontem, cynkiem i manganem. Ułatwia przyswajanie biopierwiastków metalicznych, z drugiej jednaj strony działa też odtruwająco. W organizmie wiąże się z metalami ciężkimi i ułatwia ich wydalanie z ustroju
Podany doustnie wzmaga wydzielanie soku żołądkowego. Hamuje nudności, działa przeciwwymiotnie. Zastosowany na skórę działa rozmiękczająco i przeciwbakteryjnie, przeciwobrzękowo. Dawniej używany do zakwaszania oprzeń i ran, do zobojętniania ługów (przy oparzeniach chemicznych, zażyciu związków zasadowych). W przeszłości składnik napojów chłodzących (1% roztwory), zalecanych przy gorączce. Składnik mieszanin musujących (tabletki musujące, granulaty i proszki musujące): 10 części kwasu cytrynowego jednowodnego + 7,5 części wodorowęglanu amonowego + 7 części węglanu magnezowego + 14,5 części wodorowęglanu potasowego + 12 części wodorowęglanu sodowego.
W winach kwas cytrynowy przeciwdziała tworzeniu się związków kompleksowych tanin z żelazem. Wzmaga żelowanie pektyn. Wiążąc wapń i wpływając na skład miceli kazeinowych w mleku -zapobiega żelowaniu mleka zagęszczonego. Nadaje odpowiednią konsystencję i strukturę serom pleśniowym i topionym. Utrwala barwę produktom mlecznym z owocami. Utrzymuje barwę w napojach bogatych w flawonoidy i antocyjany. Przedłuża barwę i trwałość produktom mięsnym.
W XIX i na początku XX wieku w medycynie kwas cytrynowy stosowano do leczenia szkorbutu (2 g), do saturacji i do roztworów orzeźwiających (4 g/400 ml wody). Zewnętrznie przy owrzodzeniach. Ważny składnik Potio Riverii, czyli mikstury Rivera: wodorowęglan potasu 20 g, woda destylowana 480 g, kwas cytrynowy 20 g. Przygotowywano i podawano lek „na świeżo”, czyli tuż przed użyciem. Podawano chorym łyżkami jako środek ochładzający przy dyspepsji (niestrawności) i u gorączkujących.
Ponadto wchodził w skład zastrzyków: bromowodorek chininy 2 g, kwas cytrynowy 600 mg, woda destylowana 20 g. Do podskórnych wstrzykiwań, wprowadzano około 2 szprycek przy zimnicy (malarii).
Najnowsze komentarze