Archiwa

listopad 2024
P W Ś C P S N
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930  

Archiwa

Extractum Filicis maris w zwalczaniu tasiemców

Choć tasiemce wydają się dla wielu osób pasożytami z dawnych czasów, to jednak stanowią do dziś problem w wielu krajach. W Polsce rocznie odnotowuje się kilkaset przypadków tasiemczycy. Do tasiemców pasożytujących u ludzi należą m.in.: Taenia saginata Goeze – tasiemiec nieuzbrojony, Diphyllobothrium latum L. – bruzdogłowiec szeroki, Taenia solium L. – tasiemiec uzbrojony, Spirometra erinaceieuropaei (człowiek jest żywicielem pośrednim, wskutek jedzenia surowego mięsa gadów i płazów), Taenia multiceps – tasiemiec kręćkowy (człowiek jest żywicielem pośrednim, żywicielem ostatecznym jest pies), Echinococcus granulosus – tasiemiec bąblowiec, Echinococcus multilocularis – bąblowiec wielokomorowy (człowiek jest żywicielem pośrednim, po spożyciu zanieczyszczonych owoców leśnych, w wyniku kontaktu z zakażonym kotem lub psem; w Polsce odnotowuje się rocznie kilkanaście przypadków tej parazytozy), Dipylidium caninum – tasiemiec psi, Hymenolepsis nana – tasiemiec karłowaty (w Polsce kilkanaście przypadków rocznie).

Obecnie tasiemczyce leczy się operacyjnie (w przypadku larw pasożytujących w tkankach poza przewodem pokarmowym, np. w tkance nerwowej, mięśniowej) oraz przez podawanie chemicznych antyhelmintyków, najczęściej albendazol’u (400 mg/dzień) lub prazykwantel’u (15 mg/kg masy ciała).

W przeszłości popularnym środkiem przeciwczerwiowym (przeciwko tasiemcom) był wyciąg z kłaczy narecznicy (nerecznicy) samczej – Rhizoma Filicis maris. Był to najczęściej wyciąg eterowy – Extractum Filicis maris aethereum w kapsułkach żelatynowych, który podawano w dawce 10 g/dobę, przy czym zażywano lek w tej dawce w ciągu 1 godziny. dzieciom od 4 r. ż. podawano 2 g ekstraktu, od 8 r. ż. 3 g, a 14-letnim 5 g. Po 2 godzinach od zażycia dawki podawano środek przeczyszczający w postaci soli, np. siarczan magnezu – magnesium sulfuricum.  Nie wolno stosować dla przeczyszczenia oleju rycynowego lub innego tłustego, który mógłby spowodować wchłonięcie składników czynnych paproci do krwi i limfy i wywołać zatrucie. Wyciąg z narecznicy miał działać miejscowo, w przewodzie pokarmowym. Nie należy też spożywać alkoholu i tłuszczów jadalnych podczas zażywania przetworów z narecznicy, bowiem one również powodują resorpcję pochodnych floroglucyny do krwi i limfy.

Składnikami czynnymi paproci są pochodne floroglucyny (filmaron – ok. 0,5%, albaspidyna, aspidynol, flawaspidyna, kwas filiksowy – do 2,5%), cyneol i kwas filikso-garbnikowy – ok. 10%, porażające mięśnie pasożytów.

Lecznicze kłącze pochodzi z gatunku Dryopteris Filix mas (L.) Schott – narecznica samcza (dawniej Aspidium Filix mas Sw.), z rodziny Polypodiaceae, występującego dziko w polskich lasach, ponadto uprawianego.

Sokiem z kłączy narecznicy leczono dawniej oparzenia. Odwarem na winie białym z kłączy i korzeni leczono owrzodzenia.

Leave a Reply