Bobrek trójlistkowy – Menyanthes trifoliata Linne, z rodziny bobrkowatych – Menyanthaceae jest rozpowszechniony na terenie naszego kraju, ale nie uważam tę roślinę za pospolitą, a raczej okazyjnie spotykaną. Występuje również w Ameryce Północnej i w Azji. W Szwajcarii znany pod nazwą Fieberklee (Bitterklee), Trefle d’eau, Trifoglio fibrino lub Traifegl amar; w Anglii jako Bogbean. Surowiec – liść bobrka – Folium Menyanthidis (niem. Bitterkleeblätter) zawiera glikozydy sekoirydoidowe (dihydrofoliamentyna, mentiafolina, loganina = meliatyna), flawonoidy (rutyna, kemferol, hiperozyd), garbniki (do 7%), kwasy fenolowe, (protokatechowy, kwas chlorogenowy, ferulowy, kawowy), kumaryny (skopoletyna, brajlina, skoparon), triterpeny (kwas betulinowy), estry alkoholu cerylowego z kwasem mrówkowym, octowym, masłowym i palmitynowym; sole mineralne do 10% (mangan, żelazo), fitosterole, cholinę, olejek eteryczny bogaty w aldehyd benzoesowy i cytronelol; alkaloidy (gencjanina).
Preparaty z bobrka pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego bogatego w kwas solny i enzymy, soku trzustkowego, jelitowego i żółci. Nasilają apetyt. poprawiają wydatnie trawienie i przyswajanie składników pokarmowych. jest to surowiec gorzki. Zapobiega atonii przewodu pokarmowego, dyspepsji (niestrawności), zastojom żółci i zgadze. Zmniejsza nudności. Pobudza przemianę materii. Dawniej zalecany w profilaktyce choroby lokomocyjnej i morskiej. Napar z liści bobrka – Infusum Fol. Trifolii fibrini (=Menyanthidis) 5-10%: 1-2 szklanki naparu dziennie, najlepiej przed jedzeniem, po 1/2-1/3 szklanki. Nalewka bobrkowa – Tinctura Menyanthidis (=Trifolii fibrini) 1:5, dobra przy nudnościach i zaburzeniach trawiennych w trakcie podróży: 5-10 ml 2 razy dziennie lub częściej , ale wówczas po 20-30 kropel. Dawniej stosowano także doustnie sproszkowany liść – Pulvis Fol. Trifolii fibrini = Menyanthidis po 2-3 g. Bobrek polecano również w leczeniu chorób skórnych na tle zaburzeń metabolicznych. Bobrek działa ochronnie na miąższ wątroby i rozkurczowo. Irydoidy hamują rozwój drobnoustrojów.
W XIX wieku napar sporządzano z liści bobrka w ilości 5-15 g/180 ml wrzątku. Najwartościowszy surowiec pochodzi z kwitnących roślin. dawniej wyizolowaną substancję gorzką z bobrka określano mianem meniantyny. Meniantyna hydrolizuje do meniantolu i monosacharydów. Herbatka ze świeżych lub suchych liści bobrowych (dawniej trójliść, trojan lub koniczyna wodna) poprawia nastrój.
Bobrek nadaje się do wytwarzania nalewek i wódek gorzkich oraz piwa, zamiast chmielu. Zastępuje centurię i goryczkę.
W większych dawkach rozwalnia kał. Przedawkowany wywołuje wymioty i biegunkę.
Zwierzęta chętnie spożywają bobrek, pomimo, że jest on gorzki. W weterynarii podawano bobrek zwierzętom jako środek tonizujący, poprawiający trawienie, w chorobach skórnych i reumatycznych, przy braku apetytu i osłabieniu. Dawki Folium Menyanthidis lecznicze dzienne: konie 10-20 g; bydło 25-50 g; świnie 2-5-10 g; pies 0,5-2 g; drób 0,2-1 g.
Liść bobrka jest dostępny w sklepach zielarskich.
Witam, czy może Pan polecić warte uwagi podręczniki, ksiązki o ziołach? Wiem, że nie da się zebrać wszystkich informacji w jednej publikacji i że w różnych źródłach można trafić na nieco odmienne informacje, ale potrzebuję dokształcić się w tym zakresie.
Z pozdrowieniami,
Anna Woźniak
Pani Aniu zapraszamy na forum.Łuskiewnik,tam znajdzie Pani tytuły dobrych pozycji w tej dziedzinie