Liść winorośli – Folium Vitis.

Winorośl właściwa (niem./szwajc. Europäische Weinrebe; fr. Vigne; ital. Vite comune) – Vitis vinifera L., z rodziny winoroślowatych – Vitaceae, jest rośliną pnącą (do 30 m dł.) o liściach pojedynczych 3 lub 5-klapowych, okrągłosercowatych; klapy ząbkowane. Kwiaty zebrane w kwiatostany, żółtawozielone. Płatki zrosłe na szczycie. owocem jest jagoda barwy zielonej lub fioletowej z woskowym nalotem. Kwitnie w czerwcu. Winorośl dostarcza nie tylko owoc, ale również cenne liście – Folium Vitis viniferae, które należy zbierać w czasie kwitnienia lub owocowania, ale nie jesienią. Suszyć w temperaturze do 50 stopni C.

Z liście przygotowywane są wodne wyciągi, bogate w flawonoidy, wolne katechiny, garbniki katechinowe, fenolokwasy i antocyjany, saponiny trójterpenowe, witaminy. Wśród flawonoidów występują głównie kwercetyna i izokwercytryna.

Działanie: wyraźnie przeciwzapalne, ściągające, pobudzające gojenie ran, przyspieszające regenerację tkanki nabłonkowej. Ponadto moczopędne, przeciwwysiękowe, hamujące uwalnianie substancji endogennych prozapalnych. Przeciwzakrzepowe. Stabilizujące strukturę błon komórkowych i śródbłonków. Zapobiegające zatorom, zakrzepom i miażdżycy. Hamujące reakcje autoagresji immunologicznej; przeciwhistaminowe. Ochronne na miąższ wątroby, serce i nerki. Antybakteryjne; antyoksydacyjne, przeciwrodnikowe.

Wskazania: zaburzenia krążenia ocznego, mózgowego i obwodowego, choroba wieńcowa, nadciśnienie, stany zapalne żył, zastoje krwi w żyłach, zapalenie siatkówki i naczyniówki; cukrzyca, choroby zwyrodnieniowe naczyń krwionośnych; miażdżyca; owrzodzenia jelit; zespół jelita drażliwego, zapalenie uchyłków jelita grubego; żylaki kończyn i odbytu; zatrucia; kuracje odtruwające z ksenobiotyków; zaburzenia w przepływie żółci, reflux; niewydolność wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, toksyczne uszkodzenie komórek wątrobowych; stany zapalne układu moczowego, choroba wrzodowa żołądka; choroby alergiczne i reumatyczne.

Zewnętrznie: macerat ze świeżych liści, papka z mielonych liści do okładów na trudno gojące się wypryski i rany; mocny napar do płukania gardła i jamy ustnej przy zapaleniu dziąseł i błony śluzowej; napar – do okładów na oczy przy stanach zapalnych, obrzękach okolic oczu i “cieniach” pod oczami; napar do przemywania skóry trądzikowej (trądzik różowaty, łojotok, trądzik pospolity, polekowy), z wypryskami, zwiotczałej, zatrutej lekami i “zmęczonej”. Do płukania włosów przy łojotoku  świądzie skóry.

Suche i płynne wyciągi z liści winogron wchodzą w skład zagranicznych preparatów polecanych przy chorobach naczyń krwionośnych i niewydolności żylnej. Dostępne są  w handlu kosmetyki zawierające wyciąg z liści winorośli, polecane dla cery z problemami naczyńkowymi, zwiotczałej i przedwcześnie starzejącej się.

Dawkowanie i preparaty:

Napar – Infusum Fol. vitis viniferae z 1-2 łyżek suchych i rozdrobnionych liści na 200-250 ml wrzącej wody; po 30 minutach przecedzić i pić 2 razy dziennie po 100-120 ml. Przy niestrawności, zaostrzeniu przebiegu zespołu jelita nadwrażliwego, owrzdzeniach – nawet 100 ml 3-4 razy dziennie. Okłady na oczy – 20-40 minut.

Młode, ale wyrośnięte liście winogron można marynować i konserwować w roztworach soli z dodatkiem kwasu octowego/cytrynowego lub jabłkowego. W liście winogron zawijać można mięso z ryżem, sam ryż (odpowiednio doprawiony; albo kaszę) i gotować podobnie jak gołąbki w kapuście. Do zawijania ryżu, mięsa służą liście winorośli świeże (sparzone w rosole lub osolonej wodzie – blanszowane), marynowane i podkiszane (na zimę najlepiej pasteryzować do tego celu).