Zincum sulfuricum – siarczan cynkowy

Współcześnie siarczan cynku (ZnSO4) – Zinc sulfate jest znany głównie jako nieorganiczne źródło cynku. Wchodzi w skład preparatu Zincteral /Teva Pharmaceuticals/- tabl. powl. doustne (dostarczają 45 mg cynku na czysto), Infex /Pliva/ (tabl. doustne i tabl. musujące, zawierające obok siarczanu cynku również witaminę C i wapń, dostarczają 10 mg cynku na czysto), a także kilku preparatów zewnętrznych: żel Biherpan (do leczenia opryszczki, wzbogacony dodatkowo w heparynę), krople do oczu Cincol i Oculosan (przy zapaleniu spojówek, zawierają dodatkowo nafazolinę).

W XIX wieku siarczan cynku był używany jako środek wymiotny, powoli działający, w dawce około 500 mg. Ponadto zewnętrznie stosowano roztwór 0,2% do przemywania, okładania i zakraplania, przy zapaleniu narządów płciowych, spojówek, rzadziej skóry. Wreszcie do szprycowania  narządów płciowych przy chorobach wenerycznych. W przypadku chorób wenerycznych łączono siarczan cynku w roztworach ze związkami glinu (ałun) i kwasem karbolowym i stosowano zewnętrznie.

Do połowy XX wieku również unikano wewnętrznego podawania siarczanu cynku, bowiem w większych dawkach wywoływał nudności i wymioty. Natomiast popularny był roztwór 1% do przemywania pęcherza moczowego i pochwy, opłukwania warg sromowych i prącia przy stanach zapalnych i infekcjach oraz do zakraplania oczu przy świądzie, łzawieniu, zakażeniach i alergicznym zapaleniu (0,25-0,5%). Siarczan cynku w wysokich stężeniach działa przyżegająco, powoduje denaturację białka, zniszczenie tkanki.

W niższych koncentracjach siarczan cynku posiada właściwości ściągające, hamujące czynności wydzielnicze gruczołów potowych, łojowych, śluzowych, łzowych i surowiczych, antyseptyczne i przeciwzapalne.

Obecnie rozpowszechniony w suplementach i lekach, dostarcza organizmowi przyswajalny cynk, nie jest jednak przez wszystkich pacjentów tolerowany.

W XIX i na początku XX wieku popularnym doustnym źródłem cynku były inne związki: kozłkan cynkowy, mleczan cynku, octan cynku i hemol cynkowy, cytrynian cynku. Obecnie na topie są: pikolinian cynku, chelaty z aminokwasami (np. asparaginian), glukonian i cytrynian cynku.

Działa immunostymulująco, pobudza odnowę tkanek, syntezę białka. Przyśpiesza gojenie ran. Pobudza wzrost włosów i paznokci. Łagodzi łojotok i objawy trądziku. Jest niezbędny do magazynowania insuliny, przebiegu prawidłowych przemian witaminy A, cholesterolu i hormonów płciowych.

Dzienne zapotrzebowanie organizmu na cynk wynosi 15 mg (ogólnie przyjęte i oficjalne).