Owoc dzikiej róży – Fructus Rosae – Cynosbati Fructus pochodzi z dzikiej róży – Rosa canina Linne, z rodziny różowatych – Rosaceae, choć w praktyce surowiec jest pozyskiwany z różnych gatunków róży: Rosa pendulina L., Rosa arvensis Huds., Rosa rubiginosa L., Rosa rugosa Thunb., Rosa caesia agg., Rosa glauca Pourr, Rosa gallica L., Rosa villosa L. i in.
Róża: ang. Rose (Rose hip, Rose haw), niem. Rose (róża dzika – Hunds Rose), fr. Rosier (dzika róża – Rosier des chiens), ital. Rosa (róża dzika Rosa selvatica comune), retorom. Rosa (róża dzika Rosa canina).
Składnik witaminowy owocu róży dzikiej | Zawartość |
Witamina A (karotenoidy) | 800 ug/100 g |
Witamina E (tokoferole) | 4,5 mg/100 g |
Witamina B1 (tiamina) | 0,06 mg/100 g |
Witamina B2 (ryboflawina) | 0,07 mg/100 g |
Witamina PP (niacyna) | 0,5 mg/100 g |
Witamina B6 (pirydoksyna) | 0,05 mg/100 g |
Witamina C (kwas askorbinowy) | 1250 mg/100 g |
Składnik mineralny owocu róży dzikiej | Zawartość |
Sód Na | 146 mg/100 g |
Potas K | 291 mg/100 g |
Wapń Ca | 127 mg/100 g |
Fosfor P | 258 mg/100 g |
Magnez Mg | 104 mg/100 g |
Żelazo Fe | 0,50 mg/100 g |
Jod I | 1 ug/100 g |
Flor F | 60 ug/100 g |
Mangan Mn | 1000 ug (1 mg)/100 g |
Miedź Cu | 1800 ug (1,8 mg)/100 g |
Cynk Zn | 920 ug/100 g |
Zawartość witaminy C w owocach jest różna: w świeżych do 5%, w suszonych 0,5-2%. Źle suszone owoce, zbyt długo, na świetle, w nadmiernej temperaturze (powyżej 45 stopni C) mają niską, a nawet śladową zawartość kwasu askorbinowego. Ważne też jest stanowisko występowania krzewu róży, gatunek i odmiana oraz termin zbioru. Niestety owoce przemrożone, ulegające lizie, przemoczone (po przymrozkach) mają niską zawartość witaminy C, chociaż są smaczniejsze i bogatsze w cukier, alkohole cukrowe i pektyny. Owoce, które mają być zasobne w kwasy, flawonoidy i witaminę C najlepiej zbierać tuż przed dojrzeniem i dojrzałe, suszyć w temp. 30-40 stopni C, w ciemności i przewiewie. Wybierać krzewy ze stanowisk słonecznych. Dobrze jest również przerabiać owoce róży w stanie świeżym.
Do składników czynnych owoców róży należą: witamina C (kwas askorbinowy), kwas jabłkowy, kwas bursztynowy, kwas cytrynowy, karotenoidy 0,01-0,05%(likopen, beta-caroten), fitosterole, galaktolipidy, nienasycone kwasy tłuszczowe w nasionach owoców, pektyny (3,4-4,6%), garbniki (ok. 3%), flawonoidy 0,01-0,35% (astragalina, izokwercytryna), antocyjany (, alkohole cukrowe (sorbitol, inozytol), olejek eteryczny, wanilina, saponiny. Galaktolipid o nazwie GOPO zbudowany jest z glicerolu, dwóch kwasów tłuszczowych C18 (trójnienasyconych), połączonych z galaktozą (wiązanie glikozydowe przy C-3). Związek ten działa przeciwzapalnie i przeciwreumatycznie i jest szczególnie przydatny w leczeniu osteoarthritis. Zawartość polifenoli w owocach róży wynosi 2-2,64%, leukoantocyjanów 1,35-1,75%, katechin 0,8-0,91%.
Działanie fitofarmakologiczne i prozdrowotne: odżywcze i wzmacniające, przeciwszkorbutowe, lekko rozwalniające (szczawiany, polisacharydy, kwas jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy), moczopędne (witamina C, kwas jabłkowy i bursztynowy, antocyjany, flawonoidy); przeciwzapalne i przeciwwysiękowe (flawonoidy, galaktolipid, fitosterole, katechiny), odtruwające (saponiny, polifenole, kwasy organiczne), prebiotyczne (kwasy organiczne, pektyny), immunostymulujące (witamina C w kompleksach z antocyjanami i flawonoidami, karotenoidy, mangan, miedź). Wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne (antocyjany, bioflawonoidy); słabe działanie uspokajające (glikozydy flawonoidowe).
Wskazania: rekonwalescencja, niedobory witamin i zwiększone zapotrzebowanie na witaminy (wysiłek fizyczny i psychiczny, nowotwory, choroby zakaźne, intensywne miesiączkowanie, laktacja, ciąża, zespół zaburzonego trawienia i wchłaniania), choroby alergiczne, reumatyczne, naczyniowe; nadciśnienie; przerost gruczołu krokowego; stany zapalne układu moczowego i płciowego; przewlekłe choroby skórne; stany zapalne jelit i żołądka; owrzodzenia, nadżerki i krwawienie dziąseł, zapalenie przyzębia. Przeziębienie, gorączka.
Owoc róży wysuszony i zmielony; październik 2010 r.
Preparaty i dawkowanie:
Soki z owoców dzikiej róży, syropy, napar (1-2 łyżki owoców na szklankę wrzącej wody, najlepiej z miodem lub sokiem malinowym kilka razy dziennie), nalewka na świeżych owocach (1:3-1:5 na alkoholu 30-40%). Owoce przed przerobem (ekstrahowaniem) muszą być rozdrobnione. Rozdrobnione pestki również uwalniają cenne składniki. Środek całkowicie bezpieczny, można podawać dzieciom i kobietom w ciąży oraz karmiącym.
Fotografie róży: patrz https://rozanski.li/?p=116
Czy ostre włoski znajdujące się wewnątrz owocu róży nie mają szkodliwego działania w przewodzie pokarmowym?
Pozdrawiam
Małgorzata
Też stawiam pytanie co do włosków. Jest ich wewnątrz dużo i czytam, że są krzemowe, mogą być szkodliwe dla organizmu. Trudno je oddzielać, chyba, że po przymrozkach, jednak część i tak zostaje.
Witam serdecznie
Zapewniam, że włoski zawarte w komorze szupinki róży nie mają szkodliwego wpływu na tkankę nabłonkową przewodu pokarmowego. Nigdzie na podstawie literatury zagranicznej i polskiej (oczywiście poważnej) i nigdy z własnych doświadczeń nie wywnioskowałem, aby owe włoski miały szkodliwy wpływ na człowieka.
Pozdrawiam ciepło
Henryk Rozanski
Ile błonnika na 100 g ma dzika róża?
Czy przed suszeniem dzikiej róży – zbieranej przed przymrozkami, wybarwionej ale jeszcze twardej – zaleca się zamrożenie jej?
Wyczytałem gdzieś – nie wiem na ile to wiarygodne – że w przypadku produkcji na dużą skalę preparatu na zwyrodnienia stawów, stosuję się właśnie taką sekwencję. Ma to jakieś uzasadnienie, czy jest tylko procesem przemysłowym przydatnym np. podczas przechowywania surowca?
Reasumując. Zakładając, że domowe suszenie ma sens w przypadku chorób stawów, to czy różę należy suszyć od razu, czy przed suszeniem owoce najpierw przemrozić?
Niektóre żródła podają, że takie włoski dzikiej róży mogą być drażniące dla przewodu pokarmowego. Źródło tej informacji i cytat: But there is one noto te of caution in this roll-call of autumnal virtue. The official wartime instructions ephasized that while flesh of dog rose hips was so good for you the seeds, with their short hairs, were possibly dangerous if taken internally.
Szczerze mówiąc najpierw posłuchałem rady, że można pić herbatkę z włoskami, teraz pali mnie przełyk. Jak się komuś nie che usuwać włosków to lepiej zaparzać przez filtr do kawy.
Dzień dobry
Chciałabym się dowiedzieć (upewnić) jeśli chodzi o skład dzikiej róży,
czy w tabeli chodzi o prowitaminę A czy witaminę A?
z wyrazami szacunku
Szanowna Pani
W tabeli podałem witamina A, ale w nawiasie są karotenoidy. Zatem po wykładach z biochemii lub po przeczytaniu strony: http://luskiewnik.strefa.pl/biochemia/lipid.htm będzie Pani od razu wiedziała, że chodzi o prowitaminę.
Cytuję siebie:
1 mg retinolu, czyli witaminy A stanowi 1 ekwiwalent retinolu i 6 ug (mikrogram) beta-karotenu. Enzym karotenaza rozdziela 1 cząsteczkę karotenu na dwie cząsteczki witaminy A.
Pozdrawiam serdecznie
Henryk Rozanski
Dzień dobry
Bardzo dziękuję za odpowiedź i rozwiązanie wątpliwości 🙂
z wyrazami szacunku
Dzień dobry
Chciałem zapytać pana doktora o suszenie dzikiej róży. Pan pisze by suszyć owoce w temperaturze poniżej 45 st.c. dla uzyskania dużej zawartości wit.C – a ja mam taką książkę pani Ireny Gumowskiej”Owoce z lasów i pól” gdzie o suszeniu róży pan ś.p. prof.dr Mrożewski pisze o „suszeniu nieomal bez strat,ale w specjalny sposób. Należy zaczynać w temp.90 st., a nawet bliskiej 100 st.C(np. piekarnik), a potem po ok. 10 min. obniżyć ją do 80 st.C. i dalej do 60 i 50 st.C. W ten sposób róże będą zawierały nawet zwiększoną ilość witamin, które jakby „zagęszczą” się po odparowaniu. Z 1 kg świeżych owoców uzyskuje się bowiem ok. 50 dag suszu. Przy czym ten sposób daje susz już po 3-4 godzinach.”
Drugie pytanie to: czy te rozdrobnione pestki nie zawierają cyjanowodoru (kwasu pruskiego) który może objawiać się np. bólem głowy ale też może być lekarstwem na raka jak w przypadku np pestek moreli (Witamina B17, amigdalina albo letril- to ta sama naturalna substancja)- http://www.zyciekalisza.pl/?str=61,89&id=24041
pozdrawim
Bardzo ciekawy artykuł.
Podziękowania za wpis i chęć dzielenia się bogatą wiedzą.
Panie doktorze, co Pan sądzi o ekstraktach z dzikiej róży, które są standaryzowane np. w 2g produktu jest 1400 mg
witaminy C? Czy mogłabym Pana prosić o odpowiedź?
witam 🙂
ja jem owoce dziekiej rozy na surowo juz 5 rok ,od sierpnia jak sa owoce juz czerwone i zauwazylam duza poprawe w chorej mojej stopie .Mialam zdiagnozowany II stopien artrozy .
Czyli surowa tez dziala,ale z pestek oczyszczam ,sa bardzo twarde. W internecie znalazlam informacje o dunskim rolniku ,ktory wynalazl sposob na sproszkowanie dzikiej rozy ,by nie tracila swoich cennych witamin. Opracowano w Danii lek z dzikiej rozy -litozin. Pozdrawiam serdecznie.
Czy robienie naparu z dzikiej róży nie niszczy całej zawartej w niej witaminy C? Jeśli tak to w jakiej formie najlepiej spożywać te owoce tak aby straty były jak najmniejsze?
Witam.
Czy nasiona dzikiej róży też zawierają jakiekolwiek substancje „uspokajające” lub inne wpływające na układ nerwowy,mózg?
I takie pytanie – czy jest jakiś sposób na pozbycie się substancji uspokajających z rośliny, np. czy któreś z nich są wrażliwe na np. wrzątek, suszenie? Jeśli tak to czy mogę prosić o wymienienie które i na co?
Pozdrawiam
[…] Dr Różański odpisał w komentarzu pod tekstem Owoc dzikiej róży – Fructus Rosae: […]