Fumaria officinalis L. – dymnica lekarska w fitoterapii

Ziele dymnicy – Herba Fumariae jest pozyskiwane z gatunku dymnica lekarska – Fumaria officinalis L., z rodziny dymnicowatych – Fumariaceae. Surowiec jest dostępny w sklepach zielarskich. Świeże ziele możliwe do pozyskania ze stanu naturalnego. Można go uczyć do przygotowania intraktu: 1 część zmielonego ziela na 3-5 części gorącego alkoholu 40-60%; po 7 dniach przefiltrować, zażywać 1-2 razy dziennie po 5-10 ml.

Ziele dymnicy zawiera około 1% alkaloidów izochinolinowych (protopina = fumaryna, fumarycynafumarofina, protoberberyna), ponadto alkaloidy indenobenzazepinowe (fumarytryna, fumarofina), kwasy organiczne (kawowy, ferulowy, chlorogenowy, fumarowy), flawonoidy (rytozyd), cholina, garbniki, żywice, sole potasu (ok. 8%). Fumaryna została wykryta w roślinie w 1829 roku (Peschier), natomiast kwas fumarowy w 1833 roku (Winckler). Składniki czynne ziela dymnicy działają przede wszystkim rozkurczowo i żółciopędnie. Zapobiegają kolkom żółciowym, obrzękom wątroby na tle dyskinez dróg żółciowych. Alkaloidy działają również antyarytmicznie i antybakteryjnie. Działanie spazmolityczne dotyczy mięśniówki gładkiej układu żółciowego, przewodu pokarmowego i układu moczowego. Zalecane dawki sproszkowanego ziela: 2 g 3 razy dziennie, napar 5% – wypić w ciągu dnia małymi porcjami, nalewka dymnicowa – Tinctura Fumariae 1:5 – doustnie 3 razy dziennie po 5-10 ml w niewielkiej ilości wody. Wyciąg alkoholowy i wodny z ziela dymnicy działa skuteczniej niż sproszkowane ziele.

W II połowie XIX wieku i na początku XX wieku przypisywano dymnicy właściwości poprawiające czynności żołądka oraz ogólnie orzeźwiające. Podawano ją przy gorączce, puchlinie wodnej (w początkach), żółtaczce. Skórę cierpiącą na liszaje, choroby pasożytnicze (np. świerzb) smarowano sokiem z ziela lub okładano pognieconym zielem. Sokiem smarowano dziasła przy szkorbucie. Przedawkowany wywoływał biegunkę. Du kuracji wiosennych polecano 20 g ziela świeżego na 1 l wrzącej wody; napar taki pito w ilości 3 filiżanek dziennie.

Dymnica działa rozkurczająco na mięśnie narządów płciowych. Pomaga przy bolesnych miesiączkach połączonych ze skurczami i wzdęciami.

 
Dymnica – Fumaria, Swarzędz Garby, 21 maj 2008 r.