Amorpha fruticosa Linne – indygowiec zwyczajny jako środek wzmacniający, estrogenny i przeciwnowotworowy.

Amorpha fruticosa Linne, czyli indygowiec krzewiasty (niem. Bastardindigo; franc. Amorphe; ang. Indigobush) Amorpha), indygowiec zwyczajny, albo amorfa krzewiasta należy do rodziny motylkowatych – Papilionaceae (=Fabaceae). Jest krzewem dorastającym do 3 m wys. o liściach pierzystych, złożonych z 11-25 eliptycznych listków; kwiatostany groniaste, wąskie, długie; kwiaty brunatnofioletowe; pręcików 10, słupek 1; owoc – mały i wygięty strąk. Występuje na Południu Europy, w Turcji, Bułgarii,na terenie dawnej Jugosławii, ponadto w południowej części Rosji, na Ukrainie. Pochodzi z Ameryki Północnej. Występuje również w Ameryce Środkowej. W Europie uprawiana. Możliwa do uprawy w Polsce. Dobrze umacnia zbocza, jest wartościową rośliną ozdobną, przyprawową i leczniczą. Roślina barwierska – False Indigo (niebieski barwnik).

 

 

 

 

 

 

 

Amorpha fruticosa L., Fot. H. Rozanski.

Amorpha zawiera flawonoidy (rotenoid: 6′-O–β-d-glucopyranosyl-12a-hydroxydalpanol, amorfigenina, ononina, formononetyna, flawanon – amorynina, amoradyna, amoradycyna, amoradynina), olejek eteryczny, amorphachinony, garbniki. Nasiona zawierają fitosterole, olej tłusty bogaty w kwas linolowy, oleinowy, palmitynowy i stearynowy.

źródło obrazka wzoru strukturalnego ononiny: www.awl.ch

Amorphigenina – związek, który hamuje czynności osteoklastów, czyli komórek kościogubnych. Dzięki inhibicji osteoklastów zatrzymuje wapń w kościach i może być wykorzystany w leczeniu i profilaktyce osteoporozy.

Wistyna (wistin), czyli 7-(β-D-Glucopyranosyloxy)-4′,6-dimethoxyisoflavone

Rotenon

 

 

 

 

 

 

 

Rotenoidy zawarte w Amorpha to naturalne insektycydy i onkostatyki (substancje przeciwnowotworowe).

Działanie fitofarmakologiczne: immunostymulujące, zwiększające liczbę limfocytów NK, B i T, pobudzające syntezę cytokin limfocytowych. Podnoszące odporność na infekcje. Z uwagi na obecność rotenoidów i chinonów działa przeciwpasożytniczo, zabójczo na roztocza, owady i pająki. Ekstrakty z owoców wykazują wpływ cytotoksyczny wobec komórek rakowych. Zwiększają poziom TNF-alfa (czynnik martwiczy nowotworów). Izoflawony zawarte w zielu i owocach działają estrogennie i antyandrogennie, obniżają poziom triglicerydów i cholesterolu we krwi.

Poprawiające krążenie krwi mózgowe i wieńcowe. Odtruwające, adaptogenne.

Zastosowanie: pomocniczo w leczeniu nowotworów i spadku odporności na zakażenia; ponadto jako środek ogólnie wzmacniający i odtruwający. Klimakterium. W zakresie hormonalnej terapii zastępczej w menopauzie kobiet. Zaburzenia psychologiczne i socjologiczne u dzieci (trudności w komunikowaniu się z rówieśnikami, zaburzenia percepcji, koncentracji). Nowotwory gruczołu krokowego, jelita grubego, płuc, wątroby, śledziony i in. Zaburzenia krążenia i nerwowe w okresie przekwitania. Osteoporoza. Nowotwory kości.

Najsilniejsze działanie wykazuje korzeń i owoce – Radix et Fructus Amorphae.

Preparaty i dawkowanie:

1. Nalewka na świeżych lub suchych owocach – Tinctura Amorphae: 100 ml zmielonych owoców lub korzeni zalać 500 ml alkoholu 50-60%; odstawić na 7-14 dni, przefiltrować. Zażywać po 15 ml dziennie.

2. Wyciąg na winie – Vinum Amorphae: 100 ml owoców lub korzeni rozdrobnionych, świeżych lub suchych zalać 700 ml wina czerwonego, wytrwanego; odstawić na 1-2 tygodnie; przecedzić. Pić 1 kieliszek dziennie przez 2 tygodnie, potem zrobić przerwę. Stosować co 2-3 miesiące.

3. Sproszkowane owoce lub korzeń – Pulvis Amorphae: 1 g 2-3 razy dziennie przez 1-2 tygodnie, następnie 1 g 2 razy dziennie. Podawać na miodzie lub w jogurcie.

4. Ziołomiód – Amorphamel: na każdą 1 łyżkę miodu dać 1 łyżeczkę spirytusu, 1 łyżeczkę gliceryny i 1 łyżeczkę sproszkowanego korzenia lub owoców; wymieszać. Zażywać 2 razy dziennie po 1 łyżce.

5. Spirytus Amorpha: 100 ml owocostanów na 500 ml spirytusu 70%; do zwalczania owadów i pajęczaków (spryskiwanie). Ponadto do wcierania w miejsca reumatycznie zmienione, opuchnięte i uderzone (siniaki). Do wcierania we włosy przy łysieniu androgennym.

Owoce Amorpha są aromatyczne i mogą służyć jako przyprawa oraz do wyrobu kadzidełek. Olejek eteryczny dawniej ceniony w perfumerii.

W medycynie ludowej Rosji stosowany jest korzeń jako lek tonizujący, wzmacniający, przeciwpasożytniczy i przeciwkrwotoczny (hamujący krwawienia i krwotoki).

W leczeniu chorób pasożytniczych stosuje się irygacje, lewatywy oraz doustne preparaty (mocny odwar przyjmowany na czczo).

Ciekawe badania nad Amorpha przeprowadzili koreańscy uczeni: Hak Ju Lee, Ha Young Kang, Cheol Hee Kim, Hyo Sung Kim, Min Chul Kwon, Sang Moo Kim, Il Shik Shin, and Hyeon Yong Lee; Cytotechnology. 2006 November; 52(3): 219–226. Published online 2007 February 27, którzy wykazali jest właściwości immunomodulujące. inni z kolei zwrócili uwagę na aktywność wobec osteoklastów: Amorphigenin inhibits Osteoclast differentiation by suppressing c-Fos and nuclear factor of activated T cells; Bong Gyu Kim, Han Bok Kwak, Eun-Yong Choi, Hun Soo Kim, Myung Hee Kim, Seong Hwan Kim, Min-Kyu Choi, Churl Hong Chun, Jaemin Oh, and Jeong-Joong Kim, Anat Cell Biol. 2010 December; 43(4): 310–316. Published online 2010 December 31.

Patrz również: Kim, Jung-Hwa; Kim, Dae-Ho; You, Jin-Hyu ; Kwon, Min-Chul; Lee, Hyun-Jung; Lee, Hak-Ju; Lee, Hyeon-Yong;  Anticancer and Immune Activities of the Extracts from Amorpha fruticosa L.; Korean Journal of Medicinal Crop Science, Volume 13, Issue ,1,  2005, pp.41-47.