Piżmaczek wiosenny (Muskroot, Muschatel)– Adoxa moschatellina Linne to roślina aspektu wiosennego. Należy do rodziny piżmaczkowatych – Adoxaceae. Występuje w lasach, łęgach, olsach. Lubi gleby wilgotne, a nawet podmokłe, zasobne w azot, wapń. Jest to drobna roślinka wieloletnia, o kwiatach żółtozielonych. Kwitnie od marca do maja. Wytwarza zgrubiałe kłącza z mięsistymi łuskami. Kwiaty wytwarzają specyficzny zapach wabiący muchy, a owoce pachną poziomkami i mają kwaskowaty smak. Łodyga z dwoma naprzeciwległymi liśćmi. Liści odziomkowych 1-3. Liście 3-sieczne; odcinki liści nierówno 3-klapowe. Kwiaty zebrane w szczytowy kwiatostan główkowy, na szypułce, 5 kwiatowy. Kwiaty o zapachu piżma.
Adoxa moschatellina L. – piżmaczek wiosenny; Krosno, kwiecień 2009 r.
Roślina ma ciekawy skład chemiczny. Wytwarza alkaloidy indolowe i irydoidy – także w formie glikozydowej (loganina, adoksozyd, sekologanina, morronizyd), aminy, wolne indole, laktony, alkohol benzylowy, heksanol.
Jeszcze gdy byłem dzieckiem roślina bardzo mnie interesowała, szczególnie, że rosła często w obecności ulubionej śledziennicy, łuskiewnika, cebulicy i kokoryczy.
Surowcem jest ziele lub lepiej cała roślina z kłączami. Najlepiej przygotowywać preparaty z surowca świeżego. Dawniej zgrubiałe kłącza piżmaczka określano mianem Tuberous Moschatel.
Roślina działa rozkurczowo na mięśnie gładkie układu pokarmowego. Usuwa bóle miesiączkowe. Działa też odprężająco i rozluźniająco psychicznie. Pobudza wydzielanie soku trawiennego i żółci. Wzmaga przemianę materii. Wyraźnie zmniejsza dolegliwości bólowe i łagodzi objawy reumatyzmu. Nadaje się do leczenia stanów zapalnych skóry, mięśni i stawów, stanów skurczowych w obrębie układu pokarmowego. Zmniejsza obrzęk. Okłady z octu piżmaczkowego usuwają obrzęk i przyspieszają ustępowanie wysięków zapalnych i krwiaków.
Napar ze świeżego piżmaczka: 1 łyżka rozdrobnionego surowca na 1 szklankę wrzątku; po 20 minutach wypić. Stosować 2 razy dziennie po 1 szklance naparu.
Na okres letni i zimowy świeży surowiec można zamrozić i sukcesywnie pobierać w w miarę potrzeby.
Macerat ze świeżego ziela i kłączy (1 część surowca na 3 części wody, 8 godzin moczyć) działa wzmacniająco i odżywczo, posiada właściwości przeciwdepresyjne. Antydepresyjnie i przeciwlękowo oraz przeciwstresowo działa też nalewka z piżmaczka.
Nalewka na świeżym piżmaczku: surowiec rozdrobnić. 1 część piżmaczka zalać 3 częściami alkoholu 40%. po 7 dniach przefiltrować. Zażywać po 1 łyżce w razie zdenerwowania i napięcia nerwowego, przy bólach różnego pochodzenia, w razie zaburzeń trawiennych, drgawek nerwowych. Wcierać w miejsca spuchnięte, obolałe, uderzone, z krwiakami. Nalewkę można mieszać pół na pół z octem spożywczym 3-5% i stosować do okładów.
Najnowsze komentarze