Archiwa

luty 2025
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728  

Archiwa

Nefrol – płyn doustny jako klasyczne i efektywne urotropicum.

Niedawno robiąc zakupy w aptece internetowej natknąłem się na polski preparat ziołowy – Nefrol, którego producentem jest Herbapol w Krakowie. Znałem go, ale szczerze mówiąc zapomniałem o nim, a szkoda. Dlatego dzisiaj opiszę ten produkt, choć wielu moim Czytelnikom może wydać się, że zrobiłem w ten sposób swoistego rodzaju reklamę. Myślę jednak, że takie preparaty, które osobiście kojarzę z dawnymi czasami polskiego przemysłu zielarskiego, powinny być przeze mnie przypominane i jeśli na to zasługują – chwalone.

Nefrol to wybitny klasyk w grupie leków ziołowych. Cudowny skład, nic nie mam do zarzucenia. Świetnie skomponowany. Ma postać płynu do stosowania doustnego. 100 g zawiera nalewkę złożoną (1 : 7) z: 6,9 g ziela nawłoci, 3,7 g korzenia i ziela mniszka lekarskiego, 2,47 g owoców aminka, 0,71 g naowocni fasoli. Należy zwrócić uwagę, że w Nefrolu zachował się cenny składnik – aminek egipskiAmmi visnaga (L.) Lamarck.

nefrol

Aminek egipski pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Należy do rodziny baldaszkowatych – Umbelliferae (=Apiaceae). Surowcem jest owoc – Fructus Ammi visnagae. W owocach zawarte są furanochromony (pochodne gamma-pironu) 1-1,6%, np. kellina, wisnagina, kellinina i kellol. Wśród piranokumaryn (0,2-0,5%) obecnych w owocach można wyróżnić wisnadynę, samidynę i dwuhydrosamidynę. Istotnymi składnikami są również flawonoidy: kaempferol, izoramnetyna i kwercetyna. Owoce są zasobne w tłuszcze (ok. 15-18%) i białka (12-14%). Wodne i wodno-alkoholowe wyciągi z owoców aminka wpływają moczopędnie, rozkurczowo na mięśnie gładkie, przeciwastmatycznie i hipotensyjnie. Rozszerza naczynia wieńcowe, zapobiega dusznicy bolesnej. Rozszerza oskrzela i oskrzeliki. Rozkurcza mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, jelit, żołądka i układu moczowego. W medycynie dawnej aminek egipski zalecano przy astmie oskrzelowej, dusznicy bolesnej, chorobie wieńcowej, nadciśnieniu, obrzękach i puchlinie wodnej, skąpomoczu, kamicy moczowej i dyskinezach dróg żółciowych. Kelina działa fotosensybilizująco, stąd nie należy opalać się podczas zażywania preparatów z aminka egipskiego. Nalewkę z pogniecionych owoców aminka 1:10 na alkoholu 70% podawano w dawce 40 kropli 3 razy dz. w niewielkiej ilości wody. Dr med. Gerhard Madaus (1890-1942) w terapiach biologicznych traktował aminek jako środek przeciwkamiczy (antilithiasis), oczyszczający drogi moczowe z piasku i złogów.

Kolejnym składnikiem preparatu jest nawłoćSolidago (rodzina Compositae, Asteraceae). W Polsce rodzimym gatunkiem nawłoci jest nawłoć pospolita – Solidago virgaurea Linne. Surowcem zielarskim jest ziele nawłociHerba Solidaginis. W Farmakopei Europejskiej uwzględnione są, obok ziela nawłoci pospolitej, również ziele nawłoci kanadyjskiej i nawłoci olbrzymiej (późnej) – wysuszone, pocięte lub całe części nadziemne Solidago gigantea Aiton lub Solidago canadensis L., a także ich odmiany, mieszańce i mieszaniny. Nawłoć kanadyjska i nawłoć olbrzymia (późna) są w polskiej florze kenofitami, czyli gatunkami obcego pochodzenia. Polifenole i saponiny zawarte w surowcu tworzą związki kompleksowe z wieloma ksenobiotykami (substancjami obcymi dla organizmu), czyniąc je łatwo rozpuszczalnymi w wodzie. Dzięki temu wiele toksyn może być usuniętych z organizmu wraz z moczem i potem. Glikozydy fenolowe i saponiny zwiększają filtrację w kłębuszkach nerkowych i zmniejszają resorpcję zwrotną w kanalikach nerkowych. Antocyjany, fenolokwasy i flawonoidy zawarte w nawłoci działają dodatkowo przeciwzapalnie, przeciwwysiękowo i rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz układu moczowego. Wpływ diuretyczny wynika z hamowania enzymu konwertującego angiotensynę (ACE) i hamowania aktywności obojętnej endopeptydazy (NEP). Flawonoidy i fenolokwasy wykazują aktywność przeciwrodnikową, przeciwzapalną, antyoksydacyjną, przeciwwysiękową i stabilizującą na strukturę błon komórkowych. 
W nawłoci pospolitej znajduje się około 1-1,5% flawonoidów, a Farmakopea Europejska wymaga, aby w tym surowcu było przynajmniej 0,5%, ale nie więcej niż 1,5% flawonoidów w przeliczeniu na hiperozyd.
Ziele i kwiatostany nawłoci kanadyjskiej i późnej zawierają również flawonoidy, przy czym Farmakopea Europejska wymaga minimum 2,5% flawonoidów w przeliczeniu na hiperozyd. W naturalnych warunkach nawłoć późna zawiera około 3,8–4% flawonoidów, natomiast nawłoć kanadyjska około 2-2,4%, dlatego aby sprostać wymogom producenci mieszają oba gatunki (nawłoć późna podbija ogólną zawartość flawonoidów). Kwiat i ziele nawłoci to surowce typowo flawonoidowo-trójterpenowe.
Nawłoć późna zawiera przede wszystkim kwercetynę (ramnozyd kwercetyny, kwercytryna).
Nawłoć kanadyjska jest bogata w rutynozyd kwercetyny (rutozyd).
Nawłoć pospolita obfituje w kwercetynę, kemferol i rutozyd.
W zielu i kwiatostanach nawłoci pospolitej występują również saponiny trójterpenowe typu olean-12-en (0,2-0,3%), kwas poligalowy. Wśród charakterystycznych saponin zidentyfikowano tzw. virgaureasaponiny B, C, D, E. W surowcu zawarte są również olejek eteryczny 0,12–0,5% (bogaty w gamma-kadinen 40–60%, alfa-i beta-pinen, mircen, limonen oraz germakren D), glikozydy fenolowe 0,2–1%, pochodne estrów benzoesowo-salicylowych (leiokarpozyd, virgaureozyd A), kwasu kawowego, chlorogenowego, chinowego i salicylowego, ponadto diterpeny i irydoidy. Nawłoć kanadyjska i nawłoć późna również posiadają saponiny trójterpenowe 2–3% (giganteasaponiny, bajogenina), olejek eteryczny 0,6%, dwuterpeny, pochodne kwasu kawowego, chlorogenowego, ferulowego, salicylowego i chinowego. Olejek eteryczny kwiatów nawłoci późnej jest bogaty w germakren D, cyklokolorenon, pineny i alfa-garjunen. Olejek z kwiatów nawłoci kanadyjskiej obfituje z kolei w curlon, germakren D, alfa-pinen, beta-seskwifelandren i limonen. 
Za działanie moczopędne odpowiedzialne są saponiny trójterpenowe, flawonoidy i lejokarpozyd.
Dr Gerhard Madaus zalecał wyciągi wodne z nawłoci przy chronicznym zapaleniu nerek, przeroście gruczołu krokowego, chorobach reumatycznych, cukrzycy, dychawicy oskrzelowej, chorobach gardła i skóry (egzema). W chorobach urologicznych polecał łączyć nawłoć z jałowcem i brzozą. Wspomina o nalewce ze świeżego ziela lub samych kwiatów nawłoci pospolitej. Dr Madaus opracował liczne mieszanki urologiczne, w których obok ziela nawłoci zawarł również ziele połonicznika, liść ortosyfonu, liść borówki, ziele skrzypu, liść jasnoty białej, liść brzozy oraz liść mącznicy, wykorzystując synergizm farmakologiczny wymienionych surowców. Dr Friedrich Oesterlen (1812–1877) podał informacje o stosowaniu ziela nawłoci pospolitej w leczeniu skąpomoczu, krztuśca i puchliny wodnej.
Współczesne wyniki badań dowiodły, że wodne i wodno-alkoholowe wyciągi z nawłoci pospolitej, kanadyjskiej i późnej rzeczywiście zwiększają diurezę, wzmagają wydalanie chlorku sodu, mocznika, kwasu moczowego, wpływają przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, układu oddechowego i moczowego. Saponiny nawłoci zapobiegają tworzeniu biofilmu w układzie moczowym, wzmagają jego degradację, przez co mogą przyczyniać się do hamowania rozwoju grzybów i bakterii. Wykazano aktywność fungistatyczną i bakteriostatyczną wyciągów z nawłoci.
In vitro wykazano aktywność antyoksydacyjną i przeciwrodnikową wodnych wyciągów z nawłoci pospolitej. Za działanie przeciwzapalne i przeciwwysiękowe odpowiada wiele związków flawonoidowych i fenolowych, np. kwercetyna, rutyna, kwas 3,5-dikawoilochinowy. Alkoholowe wyciągi z nawłoci hamują peroksydację liposomów fosfatydylocholinowych. In vivo (na szczurach) wykazano działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe wyciągów wodno-alkoholowych z ziela nawłoci pospolitej. In vitro frakcja białkowa wodnych wyciągów z nawłoci miała aktywność cytotoksyczną wobec licznych linii komórek rakowych, np.: czerniaka, raka gruczołu krokowego, raka piersi, raka drobnokomórkowego płuc. Polisacharydy wyizolowane z nawłoci kanadyjskiej wywierały wpływ immunomodulujący u myszy. Wodne wyciągi (napar, odwar) z ziela i kwiatostanów nawłoci wzmagają procesy odtruwania organizmu. Usuwają szkodliwe produkty przemiany materii, zapobiegają powstawaniu złogów w układzie moczowym. Zmniejszają również obrzęk gruczołu krokowego. Flawonoidy mogą zwiększać elastyczność i wytrzymałość naczyń krwionośnych. In vitro stwierdzono, że nawłoć hamuje leukocytarną elastazę, co można wykorzystać w leczeniu stanów zapalnych układu oddechowego. Napar nawłoci zastosowany na skórę przyspiesza procesy detoksykacji, usuwa stany zapalne, poprawia krążenie krwi w naczyniach włosowatych, powstrzymuje rozwój bakterii.
Wskazania do stosowania preparatów nawłoci są związane przede wszystkim z chorobami układu moczowego i chorobami metabolicznymi: stany zapalne i zakażenia układu moczowego i płciowego, kamica moczowa, nadciśnienie, stany zapalne i infekcje układu oddechowego, zatrucia, zaburzenia metaboliczne, cukrzyca, choroby reumatyczne, metaboliczne choroby skórne, dermatozy.

Ziele i korzeń mniszkaHerba et Radix Taraxaci pozyskiwane są z gatunku mniszek lekarski – Taraxacum officinale Weber – nazwa gatunkowa zbiorcza (syn. Leontodon taraxacum L., Taraxacum vulgare Lam., Taraxacum Dens-leonis Desfontaines), z rodziny złożonych – Compositae (Asteraceae). Surowce zawierają kwasy fenolowe (kawowy, chlorogenowy, cykoriowy); 24-40% inuliny (korzeń), trójterpeny (taraksasterol, beta-amyryna, taraksakozyd), glikozyd kwasu taraksynowego i taraksadiolu, fitosterole, flawonoidy (luteolina, apigenina, chryzoeriol, kwercetyna, izoramnetyna), sole potasu (w zielu 4,5%), inozytol (ziele 5-7%). Zawartość inuliny w korzeniu jest zmienna i zależy od fazy wegetacyjnej; największa jest w jesieni. Mniszek był w medycynie opisywano głównie jako środek typowo „wątrobowy” (hepatica). Wyciągi wodne i alkoholowe, jak i sam sok z mniszka posiadają silne właściwości żółciopędne, żółciotwórcze, odtruwające, przeciwzapalne i rozkurczowe. Przetwory te pobudzają wydzielanie soku żołądkowego bogatego w kwas solny i pepsynę, ponadto soku trzustkowego i enzymów jelitowych. Składniki czynne mniszka wywierają wpływ hepatoprotekcyjny, zapobiegają stłuszczeniu i marskości wątroby oraz powstawaniu kamicy żółciowej.  Mniszek to cenny środek lipotropowy, czyli regulujący przemiany lipidów i zapobiegający stłuszczeniu narządów miąższowych. Wzmaga usuwanie szkodliwych lub zbędnych produktów przemiany materii. Zwiększa diurezę oraz usuwanie kwasu moczowego. Obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi. Wg dra G. Madausa mniszek poprawia trawienie, wzmaga apetyt, reguluje wypróżnienia, a nawet lekko rozwalnia, oczyszcza krew. Jest cenny dla wątroby (np. przy stanach zapalnych, żółtaczce). Działa przeciwcukrzycowo. Podkreślił wartość surowca w leczeniu chorób układu moczowego: stany zapalne pęcherza moczowego i nerek, puchlina wodna, kamica moczowa.

Ostatni składnik ziołowy preparatu Nefrol to owocnia fasoli (naowocnia) – Pericarpium Phaseoli. Owocnia pozyskiwana jest z gatunku Phaséolus nánus Linné (=Ph. vulgaris var. nanus Ascherson). Zawiera alkohole cukrowe (inozytol), cholinę, trygonelinę, alantoinę, fitosterole, aminokwasy (arginina, tyrozyna, leucyna, lizyna, tryptofan, asparagina, kwas pipekolowy = kwas piperydyno-2-karboksylowy), kwas traumatowy ((2E)-dodec-2-enedioic acid), fenolokwasy, saponiny, flawonoidy, kwas krzemowy, związki mineralne (krzem, chrom, potas, miedź, kobalt, nikiel). Wodne i wodno-alkoholowe wyciągi mają właściwości moczopędne, przeciwcukrzycowe, przeciwartretyczne, odtruwające i przeciwkamicze (zapobiegające powstawaniu kamieni moczowych). Fasola jako środek moczopędny została opisana przez Bock’a (1565 r.), Matthiolus’a (1501-1577) i Kneipp’a (1821-1897). Dawniej właściwości przeciwcukrzycowe przypisywano dwóm związkom glikokininowym: fazeolin’ie (białko) i fazeol’owi (kumestan).  Za działanie hipoglikemiczne może także odpowiadać pterokarpan, należący do izoflawonoidów, a dawniej również nazywany w wielu publikacjach faseoliną. Dr G. Madaus opisał Phaseolus vulgaris L. jako środek moczopędny i przeciwcukrzycowy, zalecany w chorobach sercowych.

Nefrol należy zażywać w dawce 5 ml 3 razy dziennie.


Leave a Reply