Rdest ptasi – Polygonum aviculare L. w fitoterapii

Rdest ptasi – Polygonum aviculare L. należy do rodziny Polygonaceae.

Jest surowcem oficjalnym, ujętym przez Farmakopeę Europejską i Polską XII. Ziele powinno zawierać przynajmniej 0,30% flawonoidów w przeliczeniu na hiperozyd C21H2012 o m. cz. 464,4. Popiołu nie więcej niż 10%, strata masy po suszeniu nie większa niż 10%.

Zgodnie z FP VI ziele rdestu ptasiego  trzeba zbierać w czasie kwitnienia i suszyć w cieniu. Ziele rdestu ptasiego powinno zawierać nie mniej niż 0,15% flawonoidów, w przeliczeniu na kwercetynę C15H10O7 – m.cz. 302,24. Strata masy po suszeniu nie większa niż 12%; popiołu nie więcej niż 12%. Działanie przeciwzapalne, miejscowo ściągające. Doustnie w odwarach 3-8 g (jednorazowo), 3-8 g (dobowo). Zewnętrznie w odwarach 3-8 g.

W dawnych lekospisach widniał pod wieloma nazwami synonimowymi, mogącymi wprowadzić w błąd co do tożsamości surowca, np. Herba Centumnodii, Herba Sanguinalis, Sanguinaria-Tee.

Ziele rdestu ptasiego zawiera od 0,2 do 1% flawonoidów (awikularyna, hiperozyd, kwercytryna, kemferol, ramnetyna, izoramnetyna, juglanina – arabinozyd kemferolu), garbniki (3,6%) – gallotaniny, garbniki katechinowe; kwas kawowy i jego pochodne, śluzy, kwas krzemowy, kwas galakturonowy, galaktoza, ramnoza, arabinoza, kumaryny (umbeliferon, skopoletyna), lignan (awikulina), naftochinony (6-metoksyplumbagina), witamina C (ok. 100 mg/100 g)

Do terapii oczyszczających układ moczowy, przy kamicy moczowej; w stanach zapalnych płuc, gruźlicy, kaszlu, zapaleniu jamy ustnej i gardła, w chorobach reumatycznych, upławach, jako dobry środek przeciwkamiczy i moczopędny.

Obniża poziom glukozy w osoczu krwi.

Odwary i wywary 1-1,5% – kilka razy dziennie po filiżance.

W kosmetyce: środek przeciwwysiękowy, antyseptyczny, gojący, oczyszczający ze szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków. Przy cerze trądzikowej (trądzik różowaty) i plamicach naczyniowych.

Wg Madausa w Polsce rdest ptasi stosowano w chorobach wątroby i przy artretyzmie. W Danii przy biegunce, krwawieniach i kamicy moczowej. W Norwegii jako środek hemostatyczny. Na Węgrzech przy złamaniach kości.

Dr Madaus polecał rdest ptasi w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, krwawień (przewód pokarmowy, układ oddechowy, moczowy), nieżytu płuc, gruźlicy, chrypki, kaszlu kamicy moczowej i chorób skórnych. Ponadto przy nadmiernych krwawieniach miesiączkowych. Ziele jesienne, pozyskane z gleb piaszczystych zawiera więcej krzemionki.

Przy kaszlu łączyć z podbiałem. Przy wrzodach żołądka, problemach nerkowych i pęcherza moczowego łączyć z mącznicą i pokrzywą. Przy wrzodach dwunastnicy łączyć z centurią, babką lancetowatą, pięciornikiem gęsim, miętą pieprzową i Sanicula europaea (żankiel zwyczajny). Przy upławach białych, do irygacji łączyć rdest ptasi z korą dębu, zielem pokrzywy i kwiatem rumianku.

Synergizm z poziewnikiem i skrzypem.

Rp. Mieszanka urologiczna i metaboliczna, Różański 1992

Ziele rdestu ptasiego 1 cz.

Ziele skrzypu 1 cz.

Liść ortosyfonu 1 cz.

Ziele nawłoci 1 cz.

Liść brzozy 1 cz.

Ziele fiołka trójbarwnego 1 cz.

Kłącze perzu lub turzycy 1 cz.

Zioła wymieszać. 1 łyżka na szklankę wody, gotować 5 minut, odstawić na 15 minut. Przecedzić. Pić po szklance 2-4 razy dziennie, przy zakażeniach układu moczowego, świądzie cewki moczowej, kamicy moczowej, zapaleniu gruczołu krokowego, skąpomoczu, zatruciach organizmu, chorobach metabolicznych, skórnych i krążeniowych (cukrzyca, otyłość, nadciśnienie, obrzęki, trądzik, łuszczyca).