Archiwa

luty 2025
P W Ś C P S N
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728  

Archiwa

Oleum Citri = Oleum Limonis – olejek cytrynowy

W Farmakopei Polskiej VI mamy olejek cytrynowyCitri Aetheroleum (Lemon Oil), który jest wytłaczany ze świeżych owocni Citrus limon (L.) Burman, z rodziny Rutaceae. Olejek powinien zawierać nie mniej niż 3% cytralu C10H16O o masie cząsteczkowej 152,24. Zgodnie z FP VI olejek cytrynowy to jasnożółta ciecz o charakterystycznym cytrynowym zapachu. Gęstość 0,850 – 0,860 g/ml. W farmacji jest używany do poprawiania smaku i zapachu leków.

Nazwa synonimowa dla Citrus limon (Linne) Burman to Citrus limonum Risso lub Citrus medica L. ssp. limonum. Jest to drzewko dorastające do 6 m wys.

Surowiec pochodzi z Indii, Południowych Włoch, Izraela, z USA, Gwinei, Cypru. Olejek cytrynowy (Limonis aetheroleum, Limonis Oleum, Oleum Citri, Citronenöl, Lemon Oil) złożony jest generalnie z monoterpenów (90%). Dominuje w nim limonen (ok. 70%). Inne składniki to cytral (2-3%), beta-pinen, gamma-terpinen, alfa-pinen, sabinen, mircen; seswkiterpeny są reprezentowane przez bisabolen, alfa-bergamoten i kariofilen. Olejek surowy może zawierać woski i kumaryny (bergamotyna, 7-metoksy-5-geranoksy-kumaryna, imperatoryna, felopteryna, 8-gernaoksypsoralen), karotenoidy. W smaku olejek jest lekko gorzkawy. Przy dostępie światła i powietrza traci swoje właściwości, ciemniejąc i gęstniejąc.

Cytral jest aldehydem odpowiadającym geraniolowi (geraniol to alkohol). Występuje w postaci dwóch izomerów: cis-trans (cytral A = geranial) i cytral B (neral). Cytral to niepierścieniowy terpenoid. Występuje także w olejku lemongrasowym. Utlenienie cytralu daje kwasy geraniowe.

Limonen ti terpen jednopierścieniowy, występujący w postaci (+)-limonen, (-)-limonen i (-+)-limonen (dipenten). W olejku cytrynowym, bergamotowym, pomarańczowym, kminkowym, selerowym jest (+)-limonen. W olejku świerkowym i jodłowym występuje (-)-limonen. Dipenten jest obecny w olejku kamforowym, lemongrasowym i bergamotowym.

Olejek cytrynowy posiada właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne, przeciwzapalnie. Podany doustnie działa wiatropędnie, pobudzająco na wydzielanie soków trawiennych i apetyt, słabo moczopędnie i spazmolitycznie. Hamuje nudności. Wcierany w skórę wywołuje efekt rozgrzania miejscowego.  Dawka doustna 4-5 kropli 2-3 razy dziennie, przy dyspepsji, wzdęciu, braku apetytu, nudnościach.

Oleum Citri objęty został przez Pharmacopoea Helcetica VI (Citronenöl, Essence de citron, Essenza di limone), wyciskany mechanicznie ze skórki owoców cytryny – Citrus limon (L.) Burman = Citrus medica Linne subspecies limonum (Risso) Hooker Fil., (Rutaceae). Olejek ten powinien zawierać przynajmniej 2,5% aldehydów w przeliczeniu na cytral C10H16O, o m.cz. 152,2. Ciężar właściwy olejku przy 20 stopniach C 0,854-0,861. 1 g olejku cytrynowego to ok. 53 krople. Rozpuszczony w spirytusie 94% daje klarowny roztwór.

Olejek cytrynowy jest używany do aromatyzowania leków, suplementów, środków spożywczych (np. cukiernicze, napoje), likierów, wódek, kosmetyków, środków do utrzymania czystości, do wyrobu perfum.

Leave a Reply