Safrol C10H10O2, 1,2-metylenodwuoksy-4-allilobenzen występuje w wielu olejkach eterycznych, głownie jednak w olejku safrolowym. Safrol czysty ma postać cieczy, krzepnącej w temperaturze ok. +10 stopni C. Jest cięższy od wody. Służył głównie do celów zapachowych. Safrol był pozyskiwany głównie z olejku (Oil) drzewa –sassafras brazylijski – Ocotea cymbarum Kunth (Ocotea odorifera (Vell.) Rohwer, z rodziny Lauraceae, występującego w Wenezueli, Brazylii, Guyanie, Kolumbii, albo z drewna sasafrasowego (sasafras biały, sassafras lekarski) – Lignum Sassafras, pochodzącego z Sassafras albidum (Nuttall) Nees = Laurus albidus Nuttall; Sassafras officinalis Nees ex Ebermaier = Laurus sassafras Linne ), z rodziny laurowatych – Lauraceae, występującego w Ameryce Północnej. Więcej olejku jest w korze (ok. 9%) niż w drewnie (ok. 1%). Olejek z liści S. off. zawiera bardzo mało safrolu, natomiast jest bogaty w geraniol, cytral i linalool.
Olejek Ocotea cymbarum zawiera do 92% safrolu, a olejek z Sassafras officinalis ok. 80% safrolu. Oba olejki są w obrocie handlowym i są używane w medycynie ludowej oraz w perfumerii. Olejek sasafrasowy z S. officinalis zawiera również pinen (alfa-pinen) i felandren (beta=phellandrenes) (ok. 10%), 5-metoksyeugenol, eugenol (ok. 0,5%), d-kamforę (ok. 5-7%), azaron (asarone), mirystycynę (myristicin), apiol (apiole), tujon (thujone), anetol (anethole), elemicynę (elemicin), kariofilen (caryophyllene), aldehyd koniferolowy (coniferaldehyde), piperonyloakroleina (piperonylacrolein). W korze i drewnie znajdują się fitosterole, garbniki, żywice. Surowiec zawiera również alkaloidy (boldyna, izoboldyna, norboldyna) – ok. 0,02%.
W dawnej medycynie olejek i drewno sassafrasowe były stosowane w leczeniu zapalenia oskrzeli, nadciśnienia, reumatyzmu, artretyzmu, ponadto jako środek napotny, antyseptyczny, pobudzający wydzielanie soków trawiennych, przeciwko pasożytom zewnętrznym, np. wszom. Pobudzają psychicznie, poprawiają nastrój, mają wpływ antydepresyjny. Wzmaga diurezę, stąd zastosowanie w terapii puchliny wodnej. Przedawkowane powodują uszkodzenie wątroby i nerek, wymioty, niepokój, halucynacje, wstrząs i porażenie ośrodka oddechowego, a w następstwie tego śmierć. Używano napar 6% z rozdrobnionego surowca do przemywania i okładów na wypryski, doustnie przyjmowano filiżankę naparu 3 razy dziennie. Olejek zażywano w dawce 100-200 mg. 5 ml olejku zażyte jednorazowo wywołuje ostre zatrucie.
Obecnie stosowanie surowców safrolowych zostało ograniczone. Doświadczenia na zwierzętach (w latach 60 XX w.) wykazały wpływ rakotwórczy (kancerogenny = karcynogenne), głównie w wątrobie. Odtąd zaczęto wycofywać z produkcji i handlu alkohole, tytoń i żywność aromatyzowane olejkami safrolowymi.
Działanie poprawiające samopoczucie związane jest z metabolizowaniem safrolu do metylene-dioksy-metyl-amfetaminy MDM.
W niektórych krajach nie zaprzestano stosowania sassafrasu w lecznictwie.
Olejki safrolowe spotkać można nadal w kosmetykach – działanie antyseptyczne i zapachowe.
W olejku muszkatołowym Nutmeg Oil – Myristica fragrans jest około 0,6% safrolu.
Najnowsze komentarze