Uncaria gambir (Hunter) Roxburgh w fitoterapii

Uncaria gambir (Hunter) Roxburgh należy do rodziny marzanowatych – Rubiaceae i pochodzi z Azji (Indonezja, Malezja). Surowcem jest liść – Folium Uncariae, który zawiera d- i dl-katechiny (30-35%). W liściach występują także znaczne ilości kwasu katechowego, taninowego, galusowego, elagowego, katecholu, kwercetyny, a także alkaloidy indolowe powiązane z fenolami (gambirtanina, dihydrogambirtanina, oksygambirtanina, gambirina, gambirydyna).

Właściwości lecznicze: przeciwzapalne, przeciwwysiękowe, przeciwbiegunkowe; antyrodnikowe, antyoksydacyjne, stabilizujące strukturę błon komórkowych, nabłonków i śródbłonków. Gambiryna obniża podwyższone ciśnienie tętnicze krwi (wpływ hipotensyjny). Ochronne na miąższ wątroby i trzustki. Poprawiające krążenie oczne. Ochronne dla naczyniówki i siatkówki. Obniżające poziom cukru we krwi.

Wskazania: nieżyt jelit, wrzodziejące zapalenie jelit, zespół jelita drażliwego, stany zapalne błony śluzowej przewodu pokarmowego; zmiany naczyniowe i zaburzenia krążenia ocznego; uszkodzenie wątroby i trzustki, hemoroidy; nadciśnienie, cukrzyca. jest dobrym źródłem proantocyjanidyn. Alternatywa dla ekstraktów z borówki.

W okulistyce: zapalenie powiek i spojówek, stany zapalne białkówki, siatkówki i naczyniówki, angiopatie.

W kosmetologii: stany zapalne skóry na tle łojotoku, plamice, rozszerzone pory, skłonności do trądziku różowatego.

W weterynarii: stany zapalne jelit i żołądka, biegunka. Stany zapalne oczu i skóry.

W ginekologii: upławy, świąd sromu, zapalenie szyjki macicy, zapalenie warg sromowych.

Preparaty i dawkowanie:

Napar – Infusum Fol. Uncariae: 1 łyżka surowca rozdrobnionego na 1 szklankę wrzącej wody. Po 30 minutach przecedzić. Pić kilka razy dziennie, łącznie w ciągu dnia 1-2 szklanki naparu. ponadto do okładów, przemywania i płukanek.

Odwar – Decoctum Fol. Uncariae: jak wyżej, lecz gotować 5-10 minut. Szczególnie do lewatyw przy zapaleniu odbytu i zaostrzeniu stanu hemoroidów, ponadto w okulistyce, ginekologii i laryngologii do płukanek jako środek przeciwzapalny, antyseptyczny i ściągający.

Nalewka – Tinctura Uncariae 1:5, na alkoholu 40-60%, macerować minimum 7 dni. 3-5 ml 3-4 razy dziennie w 100 ml wody, zależnie od choroby. Po rozcieńczeniu z wodą stosować do przemywania zmian skórnych i płukania błon śluzowych, np. jamy ustnej i gardła.

Czopki – Suppositoria Uncariae: 500 mg ekstraktu gęstego lub 250-300 mg ekstraktu suchego w czopku na maśle kakaowym lub tłuszczu palmowym/kokosowym. Doodbytniczo przy świądzie i hemoroidach.

Krople do oczu – Collyria ophthalmica Uncariae: przyrządzić odwar 5% (10 minut gotować) na roztworze soli fizjologicznej 0,9%, przecedzić, dopełnić brakującą ilość roztworu soli (wyparowaną). Wkraplać do oczu 2 razy dziennie.